Tinnitus (TIEN-nie-tus) is ruis of een piep in de oren. Het is een veel voorkomend probleem, tinnitus treft ongeveer 1 op de 5 mensen. Tinnitus is op zichzelf geen aandoening - het is een symptoom van een onderliggende aandoening, zoals leeftijdsgebonden gehoorverlies, oorletsel, chronische hyperventilatie of een bloedsomloop stoornis.
Hoewel het hinderlijk kan zijn, is tinnitus is meestal geen teken van iets ernstigs. Hoewel het kan verergeren met de leeftijd, voor veel mensen, kan tinnitus verbeteren bij het volgen van een geschikte behandeling. Het behandelen van een geïdentificeerde onderliggende oorzaak helpt soms. Andere behandelingen verminderen of maskeren het lawaai, waardoor tinnitus minder opvalt.
Oorzaken van tinnitus
Een aantal gezondheidsproblemen kan tinnitus veroorzaken of verergeren. In veel gevallen wordt een exacte oorzaak nooit gevonden. Een veel voorkomende oorzaak van tinnitus is celbeschadiging van het binnenoor. Kleine, delicate haren in het binnenoor bewegen ten opzichte van de druk van geluidsgolven. Dit leidt ertoe dat de oorcellen een elektrisch signaal vrijgeven via een zenuw van het oor (gehoorzenuw) naar de hersenen. De hersenen interpreteren deze signalen als geluid. Als de haartjes in het binnenoor zijn verbogen of gebroken, dan kunnen ze elektrische impulsen "lekken" naar je hersenen, waardoor tinnitus ontstaat.
Andere oorzaken van tinnitus zijn onder andere oorproblemen, chronische aandoeningen en verwondingen of omstandigheden die de zenuwen in je oor of het centrum van het gehoor in je hersenen beïnvloeden.
Voorkomende oorzaken van tinnitus:
Bij veel mensen wordt tinnitus veroorzaakt door een van deze condities:
• Leeftijdsgebonden gehoorverlies. Bij veel mensen verslechtert het gehoor met de leeftijd, meestal beginnen oorklachten rond de leeftijd van 60 jaar. Gehoorverlies kan tinnitus veroorzaken. De medische term voor dit type van gehoorverlies is presbyacusis (ofwel ouderdomsslechthorendheid).
• Blootstelling aan lawaai. Harde geluiden, zoals die van zwaar materieel, kettingzagen en vuurwapens, zijn veel voorkomende oorzaken van geluidgerelateerde gehoorverlies. Draagbare apparaten - zoals MP3-spelers of iPods - kunnen ook geluidgerelateerde gehoorverlies veroorzaken als het geluid luid wordt afgespeeld voor lange periodes. Tinnitus kan worden veroorzaakt door blootstelling aan muziek op luid volume op korte termijn, zoals het bijwonen van een luid festival. Wanneer je naderhand een piep in je oren kan horen, dan heb je gehoorbeschadiging opgelopen, meestal gaat dit weer weg, maar langdurige blootstelling aan hard geluid kan permanente schade veroorzaken. Niet voor niks wordt tijdens festivals en bepaalde werkzaamheden het dragen van oordopjes aangeraden om permanente gehoorbeschadiging te voorkomen.
• Oorsmeer blokkade. Oorsmeer beschermt je gehoorgang door vuil te vangen en het vertragen van de groei van bacteriën. Wanneer er teveel oorsmeer in je oren zit, wordt het moeilijk om het zachtjes weg te wassen, waardoor gehoorverlies of irritatie van het trommelvlies kan ontstaan, wat kan leiden tot tinnitus.
• Veranderingen in het Oor botje. Verstijving van de botten in het middenoor (otosclerose) kan je gehoor aantasten en tinnitus veroorzaken. Deze aandoening wordt veroorzaakt door abnormale botgroei, en heeft de neiging om erfelijk te zijn in gezinnen.
Veel mensen met CHV (chronische hyperventilatie) melden dat hun hyperventilatie de oorzaak is van hun oorsuizen. Hyperventilatie kan dus ook een oorzaak van tinnitus zijn.
Andere oorzaken van tinnitus:
Sommige oorzaken van tinnitus komen minder vaak voor, zoals:
• Ziekte van Meniere. Tinnitus kan een vroege indicator van de ziekte van Meniere zijn, een aandoening van het binnenoor die kan worden veroorzaakt door abnormale vloeistofdruk in het binnenoor.
• TMD stoornissen. Problemen met het Temporomandibulaire gewricht, het gewricht aan elke kant van je hoofd aan de voorkant van je oren, waar je onderkaak voldoet aan je schedel, kan tinnitus veroorzaken.
• Hoofdletsel of nekletsel. Hoofd of nek trauma kan invloed hebben op het binnenoor dat is gekoppeld aan het gehoor. Dergelijke verwondingen zijn over het algemeen tinnitus in één oor.
• Akoestische neuroma. Deze goedaardige tumor ontwikkelt op de hersenzenuw die van je hersenen naar je innerlijke oor loopt en is van invloed op controle van het evenwicht en gehoor. Ook wel brughoektumor genoemd, veroorzaakt deze aandoening meestal tinnitus in slechts één oor.
Bloedvatstoornissen gekoppeld aan tinnitus:
In zeldzame gevallen wordt tinnitus veroorzaakt door een bloedvatstoornis. Dit type tinnitus heet gepulseerde tinnitus. Oorzaken zijn onder meer:
• Hoofd en hals tumoren. Een tumor die op de bloedvaten drukt in je hoofd of nek (vasculaire gezwellen) kunnen tinnitus en andere symptomen veroorzaken.
• Atherosclerose. Met de leeftijd en de ophoping van cholesterol en andere blokkades, verliezen grote bloedvaten dicht bij je midden- en binnenoor wat van hun elasticiteit. Je kan dit soort tinnitus in het algemeen in beide oren horen.
• Hoge bloeddruk. Hypertensie en factoren die de bloeddruk verhogen, zoals stress, alcohol en cafeïne, kan tinnitus erger maken.
• Turbulente bloedstroom. Vernauwing of knikken in de slagader van de hals (halsslagader) of aders in de nek (halsaders) kan een turbulente, onregelmatige bloedtoevoer veroorzaken, dat leid tot tinnitus.
• Misvorming van de haarvaten. Een aandoening genaamd arterioveneuze malformatie (AVM), abnormale verbindingen tussen slagaders en aders, kan leiden tot tinnitus. Dit type tinnitus treedt meestal op in slechts één oor.
Medicijnen die tinnitus kunnen veroorzaken:
Een aantal medicijnen kunnen tinnitus veroorzaken of verergeren. In het algemeen, hoe hoger de dosis van deze medicatie, hoe erger tinnitus wordt. Vaak verdwijnt de ongewenste ruis wanneer je stopt met het gebruik van de medicatie. Medicijnen waarvan bekend is dat ze tinnitus veroorzaken of verergeren omvatten:
• Antibiotica, waaronder polymyxine B, erythromycine, vancomycine en neomycine
• Medicijnen tegen kanker, waaronder vincristine (cytostaticum)
• Plaspillen (diuretica), zoals bumetanide, etacrynezuur of furosemide
• Kinine medicijnen die worden gebruikt voor malaria of andere gezondheidsproblemen
• Bepaalde antidepressiva kan tinnitus verergeren
• Aspirine die wordt genomen in ongewoon hoge doses (meestal 12 of meer pillen per dag)
Risico's op het krijgen van tinnitus:
Iedereen kan tinnitus ervaren, maar deze factoren kunnen het risico verhogen:
• Luide blootstelling aan lawaai. Langdurige blootstelling aan lawaai kan de kleine sensorische haarcellen in je oor beschadigen die geluid doorgeven aan de hersenen. Mensen die in een luidruchtige omgeving werken - zoals de fabriek en de werknemers in de bouw, muzikanten, en soldaten – lopen een bijzonder verhoogt risico.
• Leeftijd. Als je ouder wordt, daalt het aantal werkende zenuwvezels in je oren. De mogelijke oorzaken van gehoorproblemen worden vaak geassocieerd met tinnitus.
• Geslacht. Mannen hebben meer kans op het ontwikkelen van tinnitus.
• Roken. Rokers hebben een hoger risico op het ontwikkelen van tinnitus.
• Cardiovasculaire problemen. Condities die je bloedstroom beïnvloeden, zoals hoge bloeddruk of vernauwde slagaders (atherosclerose), kan het risico van tinnitus verhogen.
Tekenen en symptomen van Tinnitus
Tinnitus omvat het vervelende gevoel van het horen van het geluid wanneer er geen externe geluidsbron aanwezig is. Tinnitus symptomen zijn deze vormen van geluiden in je oren:
• Piep in de oren – piepend geluid
• Rinkelend geluid
• Zoemend geluid
• Brommend geluid
• Klikkend geluid
• Sissend geluid
Het geluid kan variëren in toonhoogte van een lage brul naar hoge pieptonen, en je kan het in één of beide oren horen. In sommige gevallen kan het geluid zo luid zijn het kan interfereren met je vermogen om je te concentreren of daadwerkelijke geluid. Tinnitus kan de hele tijd aanwezig zijn, of het kan in vlagen komen en gaan.
Er zijn twee soorten van tinnitus:
• Subjectieve tinnitus is tinnitus die je kan horen. Dit is de meest voorkomende vorm van tinnitus. Het kan worden veroorzaakt door oorproblemen in het achterste/buitenste, midden of binnenoor. Het kan ook worden veroorzaakt door problemen met de auditieve gehoorzenuwen of het deel van je hersenen dat zenuwsignalen interpreteert als geluid.
• Objectieve tinnitus is tinnitus die je huisarts kan opmerken wanneer hij of zij een onderzoek doet. Deze zeldzame vorm van tinnitus kan worden veroorzaakt door een bloedvatprobleem, een binnenoor botaandoening of spiercontracties.
Als je tinnitus je stoort, kan je hulp zoeken bij je huisarts.
Maak een afspraak met je huisarts om te zien of:
• Je oorsuizen zijn ontstaan na een bovenste luchtweginfectie, zoals een verkoudheid, en als ze niet binnen een week verbeteren.
Raadpleeg je huisarts zo snel mogelijk als:
• Je plotseling last hebt van oorsuizen die plotseling of zonder een aanwijsbare oorzaak optreden.
• Je hebt gehoorverlies of duizeligheid met oorsuizen.
Complicaties van tinnitus:
Tinnitus kan een aanzienlijke invloed hebben op de kwaliteit van leven. Hoewel het iedereen anders treft, als je tinnitus hebt, kan je ook ervaren:
• Vermoeidheid
• Spanning
• Slaapproblemen
• Moeite met concentreren
• Geheugen problemen
• Depressie
• Angst en prikkelbaarheid
De behandeling van deze gekoppelde complicaties kan mogelijk niet direct van invloed zijn op de tinnitus die wordt ervaren, maar het kan je helpen om je beter te voelen.
De voorbereiding op je afspraak voor oorsuizen:
Wees bereid om je huisarts te vertellen over:
• Je tekenen en symptomen van je oorsuizen en andere oorklachten
• Je medische geschiedenis, met inbegrip van eventuele andere aandoeningen die je hebt, zoals gehoorverlies, hoge bloeddruk of verstopte slagaders (atherosclerose)
• Alle medicijnen die je neemt, met inbegrip van kruidenmiddelen
Wat je kunt verwachten van je arts:
Je huisarts zal waarschijnlijk een aantal vragen stellen, zoals:
• Wanneer ben je begonnen met het ervaren van de symptomen?
• Hoe klinkt het geluid dat je hoort?
• Hoor je het in één of beide oren?
• Komt het geluid dat je hoort continu, of in vlagen voor?
• Hoe hard is het geluid?
• Hoeveel last heb je van het lawaai?
• Is er iets dat je klachten lijkt te verbeteren?
• Is er iets dat je klachten lijkt te verergeren?
• Ben je onlangs of in het verleden blootgesteld aan harde geluiden?
• Heb je een oorziekte of hoofdletsel gehad?
Nadat je bent gediagnosticeerd met tinnitus, moet je mogelijk een keel, neus, oorarts (KNO-arts) bezoeken. Het kan ook nodig zijn om te werken met een hoorspecialist (audioloog).
Onderzoek en diagnose van Tinnitus
Je huisarts zal je oren, hoofd en nek onderzoeken om te zoeken naar mogelijke oorzaken van tinnitus. Onderzoeken omvatten:
• Hoortest (audiologisch). Als onderdeel van de test, krijg je een geluiddichte hoofdtelefoon op die specifieke geluiden zal afspelen in het ene oor. Telkens wanneer je het geluid kunt horen, dan geef je een seintje dat je het kon horen. De resultaten worden vergeleken met de resultaten die normaal worden beschouwd voor je leeftijd. Dit kan helpen mogelijke oorzaken van Tinnitus uitsluiten of identificeren.
• Beweging. Je huisarts kan je vragen om je ogen te bewegen, je kaak te spannen, of je nek, armen en benen te bewegen. Als je tinnitus verandert of verergert, kan het een onderliggende aandoening die behandeling nodig heeft helpen identificeren.
• Beeldvormende diagnostiek. Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak van je tinnitus, kunnen beeldvormende onderzoeken zoals CT of MRI-scans nodig zijn.
De geluiden die je hoort kan je huisarts helpen om de mogelijke onderliggende oorzaak te identificeren:
• Klikken. spiercontracties in en rond je oor kunnen scherpe klikkende geluiden veroorzaken. Zij kunnen van enkele seconden tot enkele minuten duren.
• Haastig opstaan. Meestal van vasculaire oorsprong, kan je geluidschommelingen horen wanneer je inspanning uitvoert, zoals bij te snel opstaan.
• Hartslag. Bloedvatproblemen, zoals hoge bloeddruk, een aneurysma of een tumor, en de blokkade van de gehoorgang of de buis van Eustachius kan het geluid van je hartslag in je oren (gepulseerde tinnitus) te versterken.
• Lage tonen. Een conditie die lage tonen kunnen veroorzaken van geluid in één oor omvat de ziekte van Menière. Het veroorzaakt een gevoel dat jij of je omgeving draait of beweegt – en de tinnitus kan zeer luid klinken en een aanval van duizeligheid worden.
• Hoge tonen. Blootstelling aan een zeer hard geluid of een klap op het oor kan leiden tot een hoge toon of zoemend geluid die meestal weggaat na een paar uur. Echter, als je gehoorverlies hebt opgelopen, kan tinnitus blijvend zijn. Langdurige blootstelling aan lawaai, leeftijd gerelateerde gehoorverlies of medicijnen kimmen leiden tot een continue, hoge toon geluid in beide oren. Akoestische neuroma kan leiden tot een permanente hoge toon van geluid in één oor.
• Andere geluiden. Stijve binnenoor botten (otosclerose) kan tinnitus veroorzaken die continu door blijft gaan of in vlagen komt en weer weggaat. Oorsmeer, vreemde voorwerpen of haren in de hoorgang kunnen tegen het trommelvlies wrijven, waardoor een scala aan geluiden kan worden gehoord.
In veel gevallen wordt de oorzaak van tinnitus nooit gevonden. Je huisarts kan de stappen met je doorlopen die je kunt nemen om de ernst van je tinnitus te verminderen of om je te helpen beter met het geluid in je oren om te gaan.
Behandelingen van oorsuizen
Om je tinnitus te behandelen, zal je huisarts eerst proberen om een eventuele onderliggende, behandelbare aandoening te identificeren die gepaard kan gaan met je symptomen. Als tinnitus is te wijten aan een gezondheidstoestand, kan je huisarts je advies geven over hoe je de ruis kan verminderen. Voorbeelden hiervan zijn:
• Oorsmeer verwijderen. Het verwijderen van overtollig oorsmeer kan tinnitus symptomen verminderen.
• Het behandelen van een aandoening aan de bloedvaten. Onderliggende vasculaire aandoeningen kunnen medicatie, chirurgie of andere behandeling vereisen als oplossing voor het probleem.
• Het veranderen van medicijnen. Als een medicijn die je neemt de oorzaak van tinnitus lijkt te zijn, kan je huisarts je adviseren om ermee te stoppen, of het geneesmiddel te verminderen, of over te schakelen naar andere medicatie.
Geluidsonderdrukking:
In sommige gevallen kan witte ruis helpen het geluid te onderdrukken, zodat het minder hinderlijk lijkt. Je huisarts kan de ruis onderdrukken met behulp van elektronisch apparaat. Toestellen:
• Witte ruis machines. Deze machine simuleert omgevingsgeluiden zoals regen of golven en zijn vaak een effectieve behandeling van tinnitus. Misschien wil je een witte ruis machine proberen om je te helpen slapen bij slapeloosheid door geluiden. Ventilatoren, luchtbevochtigers, ontvochtigers en airconditioners in de slaapkamer kan ook helpen betrekking hebben op de interne lawaai die je 's nachts in je huis hoort.
• Gehoorapparaten. Dit kan vooral handig zijn als je gehoorproblemen en tinnitus ervaart.
• Verbergtoestellen. In het oor gedragen en vergelijkbaar met hoortoestellen, produceren deze apparaten continu lage witte ruis dat tinnitus symptomen onderdrukt.
• Tinnitus maskeren. Een draagbaar apparaat levert individueel geprogrammeerde tonale muziek om de specifieke frequenties van de tinnitus te maskeren. Na verloop van tijd, kan deze techniek je laten wennen aan de tinnitus, waardoor je je minder snel op je oorsuizen zal concentreren. Therapie is vaak een onderdeel van helpen om jezelf te laten wennen aan tinnitus.
Medicijnen:
Medicatie kan tinnitus niet genezen, maar in sommige gevallen kunnen ze helpen om de ernst van de symptomen of complicaties tijdelijk te verlichten. Mogelijke medicijnen zijn onder andere:
• Tricyclische antidepressiva, zoals amitriptyline en nortriptyline, kunnen helpen maar ze komen net als alle andere chemische medicijnen wel met risico's op vervelende bijwerkingen en daarnaast ook nog eens verslaving. Deze medicijnen worden over het algemeen alleen gebruikt voor ernstige tinnitus, omdat ze lastige bijwerkingen met zich meebrengen, zoals droge mond, troebel zicht, en ze kunnen constipatie en hartproblemen veroorzaken.
• Alprazolam (Xanax) kan helpen bij het verminderen van tinnitus symptomen, maar het komt met bijwerkingen zoals slaperigheid en misselijkheid, en het kan ook verslavend zijn.
Tinnitus thuis behandelen:
Vaak is er geen behandeling voor tinnitus. Sommige mensen wennen aan de oorsuizen en merken hen minder op dan ze in het begin deden. Bij veel mensen, maken bepaalde aanpassingen de symptomen minder hinderlijk. Deze tips kunnen helpen:
• Vermijd mogelijk irriterende stoffen, en blootstelling aan dingen die je tinnitus erger kunnen maken. Bekende voorbeelden zijn luide geluiden, cafeïne en nicotine.
• Zorg voor een dekmantel voor de ruis. In een rustige omgeving, kan een ventilator, zachte muziek of radio op laag volume helpen het lawaai van tinnitus maskeren.
• Het beheer van stress en angst. Stress en angst kan tinnitus erger maken. Stress management, hetzij door middel van ontspanningstherapie, biofeedback of oefening, kan enige verlichting bieden.
• Verminder het alcoholgebruik. Alcohol verhoogt de bloeddruk van het bloed door het verwijden van de bloedvaten, waardoor er sprake is van een grotere bloedstroom, vooral in het gebied van het binnenoor.
Alternatieve medicijnen:
• Acupunctuur
• Hypnose
• Ginkgo biloba
• Zinksupplementen
• B-vitaminen
Neuromodulatie met transcraniële magnetische stimulatie (TMS) is een pijnloze, niet-invasieve therapie die succesvol is geweest in het verminderen van tinnitus symptomen bij sommige mensen.
Omgaan met oorsuizen:
Tinnitus zal niet altijd beter worden of volledig weggaan door een behandeling. Hier zijn enkele suggesties om je te helpen het hoofd koel te houden bij ernstige oorsuizen:
• Therapie. Een GGZ therapeut of psycholoog kan je helpen leren omgaan met technieken om tinnitus symptomen minder hinderlijk te maken. Therapie kan ook helpen bij andere problemen die vaak worden gekoppeld aan tinnitus, zoals angst en depressie.
• Steungroepen en lotgenoten. Het delen van je ervaringen met anderen die ook tinnitus hebben kan nuttig zijn. Er zijn tinnitus steungroepen die je persoonlijk kan ontmoeten, evenals internetfora zoals deze. Om ervoor te zorgen dat de informatie die je in de groep juist is, is het het best om een groep te kiezen die is gefaciliteerd door een arts, audioloog of andere gekwalificeerde zorgverlener.
• Onderwijs. Zo veel als je kunt leren over tinnitus en manieren van omgaan met de symptomen kan de ongelukkige ooraandoening helpen verlichten. Alles weten over tinnitus maakt het minder hinderlijk voor sommige mensen.
Tinnitus voorkomen, de preventie:
In veel gevallen, is tinnitus het gevolg van iets dat niet kan worden voorkomen. Echter, kunnen een aantal voorzorgsmaatregelen helpen voorkomen dat bepaalde vormen van tinnitus ontwikkelen:
• Gebruik gehoorbescherming. Na verloop van tijd kan de blootstelling aan lawaai de zenuwen in de oren beschadigen, waardoor gehoorverlies en tinnitus ontstaat. Als je kettingzagen gebruikt, een muzikant bent, werkt in een sector die luide machines of het gebruik van vuurwapens (vooral pistolen of geweren) met zich meebrengt, dan is het verstandig om altijd over-het-oor gehoorbescherming te dragen tijdens de werkzaamheden.
• Zet het volume zachter. Langdurige blootstelling aan versterkte muziek zonder gehoorbescherming of het luisteren naar muziek op een koptelefoon met zeer hoog volume kan gehoorverlies en tinnitus veroorzaken.
• Zorg goed voor je cardiovasculaire gezondheid. Doe regelmatige lichaamsbeweging, eet gezond en het neem andere stappen om je bloedvaten gezond te houden. Dit kan helpen tinnitus voorkomen die wordt gekoppeld aan bloedvatstoornissen.