Leven met angst en paniekaanvallen, angststoornis

[Mart]

Hoi allemaal,

Hierbij geef ik je wat tips, let wel, het is geheel uit eigen ervaring maar ook wat algemene tips.

* Als je een aanval op voelt komen of deze je gewoonweg overvalt, blijf altijd rustig! Probeer rustig te blijven ademen en probeer je op je ademhaling te concentreren, dit leid namelijk af van het vervelende gevoel.

* Probeer niet te vluchten of weg te gaan uit de situatie waarin je jezelf op dat moment bevind. Als je dit wel doet, wordt het de volgende keer dat je daarheen gaat alleen maar moeilijker omdat je hersenen dat linken met 'de plek waar je een paniekaanval hebt gehad'.

* Praat erover met je omgeving! Voor mensen is het moeilijk omdat zij zich schamen en niet goed weten te verwoorden wat ze voelen maar ook al kan je omgeving niet voelen wat jij voelt, als ze het weten kunnen ze er natuurlijk rekening mee houden en je tot steun zijn of je helpen als je een paniekaanval hebt.

* Probeer iets te gaan doen, mijn eigen ervaring is dat als ik thuis een hevige paniekaanval op voel komen of deze ineens toegeslagen is, ga ik vaak iets doen wat me afleiding geeft op het vervelende gevoel en het denken aan hoe rot ik me wel niet voel. Dan kun je denken aan een kast opruimen, schoonmaken. Dat zet je denken opzij en bij mij werkt het, uiteindelijk is vaak ineens de aanval dan verdwenen.

* Als je kampt met paniekaanvallen en nog geen hulp heb gezocht, zoek dan hulp! Vaak is de eerste stap naar de huisarts gaan die je verschillende soorten hulp kan bieden. Vaak schrijven huisartsen therapie voor maar ook medicatie. Ik ben zelf geen voorstander van medicatie maar er zijn mensen die er wel baat bij hebben. Weet wel dat gebruik van medicijnen vaak van tijdelijke aard is en veel medicatie verslavend werkt. Vaak in combinatie met goede hulp van psychologen of psychiaters werkt het juist positief en zijn de medicijnen dus een tijdelijke ondersteuning.

* Probeer te sporten! Sporten is gezond maar ervaringen wijzen uit dat het ook de paniekaanvallen verminderde. Door sporten is je hartslag al hoger en je hersenen maken hierdoor ook het stofje Serotonine aan (stofje in de hersenen waar je je vrolijk en opgewekt door voelt.)

Wat kun je beter niet doen?
* Ga niet de dingen uit de weg in het dagelijkse leven, dus ook niet de plaatsen waar je een paniekaanval hebt gehad. Zo krijg je vermijdingsgedrag en wordt je wereldje alleen maar kleiner en kleiner! Ik zeg vaak tegen mensen, kijk maar naar mij, ik ben alles gaan vermijden en het gevolg is dus dat ik thuis ben komen te zitten.

* Probeer suiker, koffie, thee en alcohol te vermijden! Dit werkt vaak sneller een paniekaanval op. Vervang koffie en thee door verse sapjes, water of kruidenthee. En eet natuurlijk gezond, vezels, groenten en fruit wat natuurlijk ook gezond voor een mens is!

* Probeer je altijd voor ogen te houden dat je niet dood gaat aan een paniekaanval, wat mensen als zodanig kunnen ervaren. Je hartslag is hoog door de enorme adrenaline die door je lijf stroomt, vandaar de hartkloppingen. Daarom is je ademhaling ook belangrijk, rustig door blijven ademen! ( Diep inademen door de neus, langzaam uit door de mond en hou dit een tijdje aan tot je vanzelf merkt dat je rustiger wordt.)

* Veel mensen die paniekaanvallen hebben, denken vaak bij iets wat zij lichamelijk voelen dat het zeer ernstig is. Zelf heb ik ook moeite mee, maar ik weet nu onderhand wel dat mijn hoofdpijn, vast zittende schouders, darm problemen voornamelijk stress zijn. En zeker in het begin dacht ik bij elk raar, lichamelijk iets wat ik voelde dat ik een ernstige ziekte zou kunnen hebben, wat niet het geval was en is. Veel mensen met paniek worden door de lichamelijke klachten en symptomen dus ook Hypochonder. ( Hypochonder is een ander woord voor ziektevrees.)

Therapie
Je hebt verschillende soorten therapie.
Hier noem ik enkele die vaak en over het algemeen gebruikt worden bij mensen met angst en paniekaanvallen.

Cognitieve gedragstherapie :
Dit is een vorm van psychotherapie. Het is een gestructureerde therapie vorm die op het nu en de toekomst is gericht. Eerst moet gekeken worden waar de vervormde 'foute' denk patroon is ontstaan. Door training bij de hulpverlener, in het echte leven zelf en met behulp van huiswerk kom je gaandeweg tot nieuwe, andere, positievere gedachten. Het is ontwikkeld voor behandeling voor depressiviteit maar inmiddels wordt cognitieve gedragstherapie ( ook wel CT genoemd) ook gebruikt voor onder andere angst en paniekstoornissen. Dit wordt het meest gebruikt als therapie vorm voor mensen met dit probleem.

EFT:
Ook wel Emotional Freedom Techniques genoemd.
EFT is een interventietechniek gericht op op het ontladen van een gevoel bestaande uit het afstemmen op een gevoel, het oproepen van een positief gevoel, gevolgd door het kloppen op het lichaam op specifieke locaties terwijl je afgestemd blijft op het negatieve gevoel. EFT is een prettige, veilige en zeer krachtige methode/techniek die je makkelijk van negatieve emoties, trauma, fobie, leerproblemen, depressies en meer kan bevrijden. (Mijn psychologe heeft mij hier onder andere ook mee behandelt, ik pas de oefeningen nog steeds dagelijks toe zo is er ook EPT/TFT/EMDR zie links voor de site van mijn psychologe, daar staat alles ruim beschreven!)

EMDR:
Ook wel Eyemovement Desensitization and Reprocessing genoemd. Dit is een kortdurende behandelmethode om nare ervaringen te verwerken. Het is een relatief nieuwe therapie bedoeld voor mensen die klachten houden na het meegemaakt te hebben van ingrijpende gebeurtenissen of bestemd voor mensen die een soort fobie hebben. ( Zie links voor website EMDR stichting)

De behandeling wordt door ziektenkostenverzekeraars volledig vergoed. Als je twijfelt kun je geheel vrijblijvend online de screeningsvragenlijsten invullen. Daarna volgt een telefoongesprek met de behandelcoördinator, die zal samen met je bekijken of de behandeling bij je past.

Homeopatische middeltjes
Er bestaan verschillende soorten homeopatische middelen voor angst en paniekaanvallen, hieronder noem ik de meest bekende/gebruikte.

Neuraston:
Rustgevend en slaapbevorderend. Dit natuurmiddel met onder meer ginseng is rustgevend en ontspannend en helpt bij geestelijke druk. Ook ’s nachts kun je Neuraston gebruiken, het bevordert een natuurlijke, gezonde slaap. Zodat je 's ochtends uitgerust wakker wordt!

Ruval:
Ruval heeft op lichaam en geest een ontspannende en rustgevende invloed. Bij opgejaagde, sombere en onrustige gevoelens. In spannende tijden en in stresssituaties. Brengt het hoofd tot rust. Is ontspannend en rustgevend. Voor een goede gemoedstoestand.

Nervovit:
Nervovit bevat een geconcentreerd extract van de valeriaanwortel. De werkstoffen in dit extract hebben een rustgevende invloed op zwakke zenuwen, waardoor Nervovit geschikt is bij verschillende vormen van innerlijke onrust. Nervovit ontspant en verbetert de concentratie en is geschikt bij bijvoorbeeld examens of plankenkoorts.

Bach rescue spray:
Ontspant en stelt je gerust. Direct te gebruiken bij innerlijke onrust en/of stresssituaties. Op natuurlijke basis.

Passiflora complex:
Passiflora complex van A.Vogel is een zuiver natuurlijk middel dat werkt bij innerlijke onrust en stress-situaties, zwakke zenuwen en examenvrees. Met Passiflora complex verdwijnt de spanning en stress, terwijl lichaam en geest toch fris en alert blijven.

Valdispert:
Valdispert Rust. Valdispert Rust is een natuurlijk en plantaardig middel op basis van valeriaan. Valdispert Rust is ontspannend en rustgevend in stressvolle situaties, bij spanning en geestelijke inspanning en bevordert het concentratievermogen. (Dit middel heb ik zelf een tijdlang geslikt, in het begin van het gebruik maakte het wel rustiger en meer ontspannen maar na een tijdje deed het voor mijn gevoel niets meer.)

Medicatie
Gezien ik zelf tegen medicatie ben omdat mijn lichaam maar weinig kan verdragen maar toch van mening ben dat het anderen misschien wel kan helpen, noem ik hieronder de bekende/meest gebruikte medicatie op.

Paroxetine:
( Voorheen ook wel bekend als Seroxat)
Bij depressieve patiënten is er vaak een tekort aan bepaalde chemische stoffen in de hersenen, zoals serotonine. Deze stoffen worden neurotransmitters genoemd. Ze zorgen voor de prikkeloverdracht tussen zenuwcellen in de hersenen, waardoor deze zenuwcellen met elkaar kunnen communiceren. Antidepressiva kunnen dit tekort opheffen, en zo de depressieve toestand van de patiënt verbeteren. De werking van citalopram bestaat uit een sterke en selectieve remming van de opname van serotonine. (Ik heb dit middel geprobeerd in het begin van mijn angst en paniekaanvallen. Helaas kon ik de medicatie niet verdragen en werkte het voor mij juist averechts.)

Fluoxetine:
( Ook bekend als Prozac)
Wordt gebruikt bij: Depressie, obsessieve-compulsieve stoornis (angststoornis met dwanggedachten of dwanghandelingen), uit onderzoek blijkt dat Prozac ook effectief is bij: Paniekstoornis, effectief in het verminderen van het aantal paniekaanvallen, reduceert de anticipatieangst (angst voor de angst) en heeft een gunstig effect op eventueel aanwezig vermijdingsgedrag. posttraumatische stress-stoornis, herbeleven, vermijdingsgedrag en de verhoogde prikkelbaarheid verminderen. Sociale fobie, sociale angst en sociaal vermijdingsgedrag verminderen.

Oxazepam:
( Ook wel bekend als Seresta)
Oxazepam is een effectief anxiolyticum (angstdempend middel). Evenals andere benzodiazepinen heeft oxazepam naast anxiolytische ook sedatieve (kalmerende), hypnotische (slaap bevorderende), spierverslappende en anticonvulsieve (tegen toevallen) eigenschappen. (Ik heb dit middel zelf, sinds januari 2009 wordt dit eveneens als alles wat eindigt op pam, niet meer vergoed door het ziekenfonds. Ik gebruik het zelden, en heb maar een half tabletje nodig om me rustiger te voelen of bijvoorbeeld rustig en ontspannen in slaap te kunnen vallen.)

Woorden/begrippen volgens wikipedia
Agorafobie :
Agorafobie is een psychische aandoening die in het DSM-IV wordt gezien als onderdeel van verschillende angststoornissen. De naam is afkomstig uit het Grieks : agora betekent markt en fobos betekent angst of vrees.

Paniekaanval:
Een paniekaanval is een uiting van intense angst die meestal plotseling begint en niet lang duurt (meestal enkele minuten tot een half uur). De symptomen zijn onder andere beven, sterk zweten, pijn in de borst, hartkloppingen, duizeligheid, misselijkheid en een tintelend gevoel ( meestal in handen en benen), benauwdheid en hyperventilatie. Vaak treden mogelijk sterke vecht- of vlucht reacties en depersonalisatie op. Een paniekaanval gaat gepaard met de angst om flauw te vallen of dood te gaan.

Hyperventilatie:
Hyperventilatie betekent letterlijk te veel (hyper) ademen (ventilatie).

Hypochonder :
Hypochondrie is een psychische aandoening die in het DSM-IV is ingedeeld in somatoforme stoornissen. Een andere naam voor de aandoening is ziektevrees. Wie aan hypochondrie lijdt heeft last van een overmatige angst om een ernstige ziekte te hebben, terwijl hiervan uit onderzoek niet blijkt.

Psychische aandoening :
Een psychische aandoening (ook wel psychische stoornis) is een stoornis die wordt gekenmerkt door afwijkende ervaringen en gedrag. Psychische aandoeningen worden onder andere vastgesteld aan de hand van het observeren van gedrag.

Psycholoog:
Een psycholoog is een expert in de psychologie maar een psycholoog is geen arts! Een psycholoog is geiintresseerd in de achterliggende denk/voel/beleef/hersenprocessen.

Psychiater:
Een psychiater is een arts die zich gespecialiseerd heeft in de psychiatrie.Een psychiater mag ook medicatie voorschrijven een psycholoog daarin tegen niet.

Artikelen Agorafobie e.d
Recente ontwikkelingen in de behandeling van paniekstoornis en agorafobie
(A. Bakker) Achtergrond: Het onderzoek naar de meest effectieve behandeling van paniekstoornis en agorafobie is doorlopend in beweging. Nieuwe behandelingen worden onderzocht, maar ook combinaties van bestaande behandelingen krijgen meer aandacht. Er is door deze ontwikkelingen behoefte aan een overzicht van de recente ontwikkelingen in de behandelingen van paniekstoornis en agorafobie.

Doel: Het geven van een overzicht van de behandelonderzoeken en meta-analyses die er de afgelopen jaren zijn verschenen over paniekstoornis en agorafobie.

Methode: Literatuur werd verzameld met behulp van Excerpta Medica, Psychinfo en Index Medicus. De literatuurverwijzingen behorende bij de aldus gevonden artikelen zijn er ook bij betrokken.

Resultaten: Uiteenlopende psychotherapeutische en medicamenteuze interventies zijn effectief bevonden in gecontroleerd onderzoek. Directe vergelijkingen tussen psychotherapie en medicatie worden te weinig gedaan en laten uiteenlopende bevindingen zien. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat het combineren van een antidepressivum met exposure-in-vivo-therapie effectiever is dan de afzonderlijke behandelingen of andere combinatiebehandelingen. Het voordeel van deze combinatie is vooral het reduceren van agorafobisch vermijdingsgedrag.

Conclusie: Hoewel erg veel onderzoek is verricht naar de effectiviteit van verschillende behandelingen op korte termijn, is nog weinig bekend over de optimale behandelduur, het op elkaar afstemmen van verschillende interventies, de vervolgstappen bij non-respons en de invloed van comorbiditeit op de uitkomsten van behandeling.

(Bron : tijdschrift voor psychiatrie 43 (2001) 6, 385-394)

Sinds de diagnose ‘paniekstoornis met of zonder agorafobie’ in 1980 werd opgenomem in de derde editie van de dsm (Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders, American Psychiatric Association 1980), zijn er tientallen publicaties verschenen die de behandeling van deze stoornis tot onderwerp hebben. Dit betekende dat de agorafobie, die in eerdere edities van de dsm (en andere classificatiesystemen) op de voorgrond stond, in eerste instantie aan belangstelling verloor. In de jaren zeventig werd in Nederland door met name Emmelkamp (Emmelkamp & Ultee 1974; Emmelkamp & Wessels 1975; Emmelkamp 1980) al veel onderzoek verricht naar de gedragstherapeutische behandeling van agorafobisch vermijdingsgedrag. In de jaren tachtig kwamen in het bijzonder de biologische aspecten van de paniekstoornis in de belangstelling te staan. In ons land werden in die periode vooral door Den Boer &Westenberg (Den Boer e.a. 1987; Den Boer & Westenberg 1988; Den Boer & Westenberg 1990) medicamenteuze behandelonderzoeken verricht. De ontwikkeling van specifieke psychotherapeutische interventies gericht op het bestrijden van panieksymptomen, met als bekendste voorbeeld de cognitieve therapie gebaseerd op het model van Clark (1986), resulteerde in het afgelopen decennium in een nieuwe reeks van publicaties vanuit vooral de psychologische hoek, ook in Nederland (Beck e.a. 1992; Clark e.a. 1994; Öst & Westling 1995; Arntz & Van den Hout 1996). Doordat langzamerhand duidelijk was geworden dat medicamenteuze behandeling van paniekklachten ook het agorafobische vermijdingsgedrag gunstig beïnvloedde (Zitrin e.a. 1983; Mavissakalian & Perel 1992), ontstond een situatie waarin de effectiviteit van verschillende psychotherapeutische en medicamenteuze behandelingen van zowel paniekstoornis als agorafobie duidelijk was aangetoond. Dit leidde er vervolgens toe dat zowel onderzoeken werden opgezet waarin een directe vergelijking plaatsvond van specifieke psychologische en farmacologische interventies (bijvoorbeeld Black e.a. 1993), als dat onderzocht werd of het combineren van bepaalde behandelingen een toegevoegde waarde had (bijvoorbeeld De Beurs e.a. 1995). Ook verschenen diverse meta-analyses, die eveneens ten doel hadden uitspraken te doen over de relatieve effectiviteit van de uiteenlopende behandelingsalternatieven (Van Balkom e.a. 1995). In dit artikel zal aan de hand van recente literatuur een overzicht worden gegeven van de stand van zaken met betrekking tot de behandeling van paniekstoornis en agorafobie. Eerst worden de psychotherapeutische en medicamenteuze behandelingen afzonderlijk besproken, daarna de onderzoeken waarin deze direct vergeleken zijn en vervolgens de behandelingen die beide combineren. Bij de bespreking van de behandelonderzoeken zullen ook meta-analytische bevindingen worden gerapporteerd. Tot besluit zal in de discussie worden ingegaan op de lacunes in de op dit moment beschikbare kennis over de behandeling van paniek en agorafobie, en zullen een aantal suggesties voor nader onderzoek worden gedaan.

Methode
De literatuur voor dit artikel werd verzameld met behulp van Excerpta Medica, Psychinfo en Index Medicus, met als trefwoorden panic disorder, agoraphobia, treatment en therapy. Dit werd uitgebreid door het opvragen van artikelen uit de literatuurverwijzingen van de gevonden artikelen. In geval van een groot aantal referenties bij een bepaalde bevinding werd gekozen voor het refereren aan een recent artikel dat een goed overzicht biedt op het betreffende punt. De gevonden behandelonderzoeken betreffen in de meeste gevallen kortetermijnbehandelingen, meestal met een duur van acht tot twaalf weken. Wanneer het artikelen betreft die handelen over een langere behandelperiode, wordt dit expliciet vermeld.

Psychotherapeutische behandeling
Van de psychologische interventies die zich primair richten op het bestrijden van paniekaanvallen, is de cognitieve therapie het uitvoerigst gedocumenteerd. Deze behandeling is vooral gebaseerd op het model van paniekaanvallen van Clark (1986). Een paniekaanval is in dit model het gevolg van een zogenaamde catastrofale misinterpretatie van een interoceptieve waarneming. Zo kan iemand de hartkloppingen die hij bij zichzelf waarneemt, ten onrechte interpreteren als eerste verschijnselen van een dreigend hartinfarct. De angst die daarvan het gevolg is, leidt tot een verdergaande autonome hyperactiviteit, die aanleiding geeft tot nog meer lichamelijke sensaties, gevolgd door nog meer angst, enzovoort. Deze neerwaartse spiraal (‘paniekcirkel’) kan uiteindelijk resulteren in een paniekaanval. Door middel van een zogenaamde socratische dialoog daagt de cognitieve therapeut de patiënt uit deze disfunctionele gedachten op te geven en te vervangen door meer rationele verklaringen. Dit gebeurt door de patiënt argumenten te laten verzamelen voor de cognities die hij bij een paniekaanval heeft. In dit voorbeeld kan de patiënt in de bibliotheek nazoeken of hartkloppingen voorkomen als voorbode van een hartinfarct. Uiteindelijk vervangt de patiënt dan het irrationele causale verband tussen hartkloppingen en een hartaanval door de rationele gedachte dat hartkloppingen spontaan kunnen optreden en ongevaarlijk zijn. Dit laatste kan nog worden getoetst door een gedragsexperiment. Men kan de patiënt bijvoorbeeld suggereren om bij hartkloppingen lichamelijke inspanning te verrichten, als bewijs dat er geen sprake is van een hartinfarct (Beck 1988; Salkovskis e.a. 1991). Met cognitieve therapie wordt 40 tot 90 procent van de patiënten paniekvrij (Bakker e.a. 1999). Dit is in de regel meer dan het aantal patienten dat verbetert door een controlebehandeling. De belangrijkste verklaring voor de verschillen in uitkomst tussen de tot op heden gepubliceerde behandelonderzoeken lijkt gelegen in de geselecteerde onderzoekspopulaties: naarmate er meer sprake is van agorafobisch vermijdingsgedrag gaan de succespercentages omlaag (Bakker e.a. 1999). Naast de cognitieve therapie zijn er verschillende gedragstherapeutische technieken ontwikkeld om paniekklachten terug te dringen. Het gaat daarbij onder meer om ontspannings- en ademhalingsoefeningen en exposure-oefeningen, waarbij de patiënt zich blootstelt aan de angstwekkende verschijnselen die ook bij een paniekaanval kunnen optreden (‘exposure to interoceptive cues’). Wanneer ontspanningsoefeningen gecombineerd worden met coping-technieken en cognitieve methoden spreekt men van applied relaxation (Öst 1987). Al deze technieken zijn in wisselende mate effectief gebleken; het percentage paniekvrije patiënten wisselt nogal. In een meta-analyse van de behandelonderzoeken die tot 1995 waren gepubliceerd en die rapporteerden over bovengenoemde interventies, werden cognitieve therapie en bovengenoemde vormen van gedragstherapie geclusterd als ‘psychologische paniekremming’. Naast hun effectiviteit met betrekking tot paniekklachten bleken deze behandelingen ook effectiever dan een controlebehandeling in het terugdringen van agorafobisch vermijdingsgedrag, depressieve klachten en de ernst van algemene angstverschijnselen (Van Balkom e.a. 1997). Controlebehandelingen kunnen worden onderscheiden in een ‘placebopsychotherapie’ (een niet-specifieke ‘psychotherapie’ waarbij niet gericht wordt gewerkt aan het verminderen van de symptomen van de paniekstoornis), plaatsing op een wachtlijst (met dezelfde metingen als in de actieve behandeling worden gedaan) of een placebo (een pil zonder werkzame stof). Deze uiteenlopende controlebehandelingen gaan in de regel gepaard met enige verbetering van de klachten, en verschillen niet van elkaar in de grootte van hun effect (Van Balkom e.a. 1997). Exposure in vivo is een behandeling die zich in tegenstelling tot de ‘psychologische paniekremming’ specifiek richt op het doorbreken van agorafobisch vermijdingsgedrag. Het systematisch blootstellen aan angstwekkende situaties door middel van exposure in vivo vormt de meest geëigende behandeling van agorafobie. Het principe hiervan berust op het feit dat bij langdurige blootstelling aan een gevreesde situatie gewenning optreedt. In de regel geschiedt exposure volgens een hiërarchie. Therapeut en patiënt stellen een programma samen met situaties die een toenemende moeilijkheidsgraad bezitten. Essentieel is dat de exposure lang genoeg duurt (ten minste zestig minuten), omdat alleen dan de ervaring van afname van angst de patiënt kan leren dat deze situaties niet zo bedreigend zijn als verwacht. De effectiviteit van exposure bij het bestrijden van vermijding is in tientallen onderzoeken aangetoond. Er zijn vele varianten mogelijk: met of zonder partner, in aan- of afwezigheid van de therapeut, alleen of in een groep. Zelfs bij het vervangen van de therapeut door een computerprogramma behoudt exposure zijn effectiviteit (voor een overzicht zie Emmelkamp e.a. 1995). In de eerder genoemde meta-analyse was exposure in vivo overigens niet effectiever dan een controlebehandeling in het terugdringen van paniekaanvallen en paniekgerelateerde symptomen (Van Balkom e.a. 1997). Hoewel er vooral in de Verenigde Staten nu ook getracht wordt om met gecontroleerd onderzoek de werkzaamheid van psychodynamische psychotherapie bij de behandeling van paniekstoornis aan te tonen, zijn gegevens hierover nog niet gepubliceerd. Wel verscheen er een interessant onderzoek, dat liet zien dat het terugvalpercentage na behandeling met een antidepressivum sterk afnam indien er een kortdurende psychodynamische psychotherapie aan werd toegevoegd (Wiborg & Dahl 1996).

Medicamenteuze behandeling
Bij de medicamenteuze behandeling van paniek kan men kiezen uit antidepressiva of benzodiazepinen. Bètareceptorblokkerende sympathicolytica, die nogal eens worden voorgeschreven wanneer cardiale verschijnselen bij een paniekaanval op de voorgrond staan, en middelen als buspiron zijn niet effectiever dan een placebo. De meest uitvoerig onderzochte medicamenten voor de behandeling van paniekaanvallen zijn op dit moment de antidepressiva uit de groep van de selectieve serotonineheropnameremmers (ssri’s). Van alle in Nederland verkrijgbare ssri’s is in gecontroleerde onderzoeken effectiviteit aangetoond bij de bestrijding van paniekaanvallen (Bakker e.a. 2000). Van de overige antidepressiva zijn vooral de tricyclische antidepressiva (tca’s) imipramine en clomipramine uitvoerig onderzocht (Gloger e.a. 1981; Mavissakalian & Perel 1992). De niet-selectieve remmers van het monoamino-oxidasesysteem (mao-remmers) zijn ook effectief, maar niet meer geregistreerd in Nederland. Zij blijven daarom verder buiten beschouwing. De werkzaamheid van antidepressiva bij de bestrijding van paniekklachten berust waarschijnlijk voornamelijk op – directe of indirecte – beïnvloeding van het serotonerge systeem. Van antidepressiva die dit systeem niet beïnvloeden, is de werkzaamheid in gecontroleerd onderzoek niet aangetoond (Den Boer & Westenberg 1988). Met antidepressiva wordt na zes weken 50 tot 70 procent van de patiënten paniekvrij (Bakker e.a. 1999). De ssri’s zijn zeker zo effectief als de tca’s (Lecrubier e.a. 1997). Tijdens de eerste twee weken van de behandeling kunnen de paniekaanvallen in ernst en frequentie toenemen, hoewel een goede uitleg van de mogelijk als bijwerking optredende lichamelijke sensaties dit meestal voorkomt. Ook kan, om een eventuele toename van klachten te voorkomen, de dosering van het antidepressivum langzamer worden verhoogd dan bij de behandeling van depressie gebruikelijk is. Dit betekent dat in de eerste week de helft van de minimaal effectieve dosering wordt voorgeschreven. De gemiddelde dagdosis is individueel bepaald en ligt ten minste net zo hoog als de doses die gelden voor de depressieve stoornis. Bij de ssri’s ziet men verder voornamelijk bijwerkingen als misselijkheid, hoofdpijn en agitatie. Frequente bijwerkingen van tca’s zijn anticholinerge symptomen, sufheid, orthostatische hypotensie, hartritmestoornissen en een sterk vertraagde reactietijd. Bij zowel tca’s als ssri’s kunnen reversibele seksuele functiestoornissen optreden. Vooral wegens bijwerkingen staakt ongeveer 20 procent van de patiënten de behandeling met een ssri voortijdig, terwijl dit percentage voor tca’s op 30 ligt (Lecrubier e.a. 1997). Wegens het frequenter optreden van bijwerkingen bij tca’s worden de ssri’s algemeen beschouwd als middelen van eerste keus bij de medicamenteuze behandeling van paniekstoornis (Papp e.a. 1997; Van Balkom & Van Vliet 1999). De benzodiazepinen die primair gebruikt worden bij de behandeling van de paniekstoornis, zijn de zogenaamde high-potency-benzodiazepinen alprazolam, lorazepam en clonazepam (Van Balkom & Van Vliet 1999). In vergelijking met de antidepressiva zijn voordelen van deze middelen dat ze vrijwel direct werken wanneer de patiënt op een adequate dosering is ingesteld en dat er weinig bijwerkingen optreden. De doseringen zijn wel hoog, voor het meest onderzochte middel, alprazolam, tussen 2 en 6 mg per dag. Met high-potency-benzodiazepinen wordt net als bij de antidepressiva ongeveer 60 procent van de patiënten paniekvrij. De effectiviteit na zes weken is voor antidepressiva en high-potencybenzodiazepinen niet verschillend, ook indien het hogere percentage drop-outs bij de antidepressiva wordt meegewogen (Wilkinson e.a. 1991; Van Balkom e.a. 1997). Wegens de vervelende complicaties bij langdurig gebruik van benzodiazepinen (onttrekkingsverschijnselen, rebound-klachten, afhankelijkheid en cognitieve problemen) verdienen ssri’s en – bij onvoldoende respons – tca’s duidelijk de voorkeur bij medicamenteuze behandeling van paniekangst (Van Balkom & Van Vliet 1999). Antidepressiva en high-potency-benzodiazepinen zijn net als de meeste psychotherapeutische interventies effectiever dan een controlebehandeling (in dit geval vrijwel altijd een placebo) in het terugdringen van agorafobische klachten en in het verlagen van het algemene angstniveau. Daarnaast zijn antidepressiva in tegenstelling tot benzodiazepinen ook werkzaam in het terugdringen van de veel voorkomende depressieve klachten van patiënten met paniekstoornis (Van Balkom e.a. 1997). Ook op lange termijn zijn veel van de besproken psychofarmaca effectief gebleken, waarbij moet worden opgemerkt dat het daarbij in de regel gaat om evaluaties tijdens gecontinueerd gebruik. Vooral bij de benzodiazepinen ziet men na afbouw van het middel hoge terugvalpercentages (Marks e.a. 1993).

Psychotherapeutische versus Medicamenteuze behandeling
Er zijn een aantal onderzoeken waarin het effect van medicatie werd vergeleken met dat van psychotherapie. Dit zijn er echter veel te weinig, en in een zeer recent artikel wordt terecht gesteld: ‘comparative treatment studies, conducted jointly by the collaboration of experts in each technique are necessary for solid therapeutic evidence. Unfortunately, few such comparative studies are on the horizon’ (Klein 2000). Hier volgt een overzicht van wat wel beschikbaar is aan gegevens. In onderzoeken van Black e.a. (1993) en Bakker e.a. (1999) werd therapie met ssri’s (respectievelijk fluvoxamine en paroxetine) vergeleken met cognitieve therapie. In beide onderzoeken was cognitieve therapie niet significant beter dan behandeling met een pilplacebo, terwijl de behandelingen met de beide ssri’s dat wel waren. In het laatstgenoemde onderzoek bleek paroxetine op de meeste maten eveneens significant beter dan behandeling met cognitieve therapie (Bakker e.a. 1999). In een onderzoek van Clark e.a. (1994) was cognitieve therapie echter succesvoller dan het tca imipramine. Waarschijnlijk spelen verschillen tussen de onderzochte patiëntenpopulaties een grote rol bij het ontstaan van dergelijke uiteenlopende bevindingen: in het onderzoek van Clark e.a. werden geen patiënten met matige of ernstige agorafobie ingesloten, wat een grote rol lijkt te hebben gespeeld in de uitkomst van dit onderzoek en andere onderzoeken met vergelijkbaar gunstige uitkomsten van de cognitieve therapie. De stelling lijkt gerechtvaardigd dat cognitieve therapie minder succesvol is naarmate er meer agorafobisch vermijdingsgedrag is dat de paniekstoornis compliceert (Bakker e.a. 1999). Op het onderzoek van Clark werd daarnaast aangemerkt dat voor veel patiënten de dosering van imipramine hoger had moeten zijn en dat dit antidepressivum niet het meest logische middel was voor een vergelijking, gezien de beschikbaarheid van middelen met een veel milde bijwerkingenprofiel. In onderzoeken waarin de effectiviteit van alprazolam werd vergeleken met gedragstherapie, waren de resultaten die bereikt werden met gedragstherapie beter dan placebobehandeling, terwijl de resultaten met alprazolam dit niet waren (Klosko e.a. 1990; Marks e.a. 1993). In een relatief klein onderzoek vergeleken Sharp e.a. (1996) onder meer een combinatie van cognitieve therapie en exposure in vivo (meestal aangeduid als cognitieve gedragstherapie) met fluvoxamine. Beide behandelingen bleken significant effectiever dan placebobehandeling, maar een onderlinge vergelijking liet geen verschil zien. De uitkomsten van de meta-analyses die zijn gepubliceerd, verschillen in hun conclusies met betrekking tot de relatieve effectiviteit van psychotherapie en farmacotherapie (voor een bespreking zie Van Balkom e.a. 1995). In de meest recente en tevens omvangrijkste meta-analyse werden geen significante verschillen gevonden tussen ‘psychologische paniekremming’, exposure in vivo, antidepressiva en high-potencybenzodiazepinen in het terugdringen van paniekklachten, agorafobische vermijding, depressieve symptomatologie of algemeen angstniveau (Van Balkom e.a. 1997). Zoals hieronder zal worden toegelicht, geldt dat niet voor de combinatie van bepaalde interventies, die wel vaak resulteert in een significant grotere vooruitgang.

Gecombineerde behandelingen
Reeds in de jaren tachtig verschenen een aantal publicaties over onderzoeken waarin de combinatie van imipramine met exposure tot significant betere uitkomsten leidde dan deze behandelingen afzonderlijk (Zitrin e.a. 1980; Mavissakalian e.a. 1983; Marks e.a. 1983; Telch e.a. 1985; Mavissakalian & Michelson 1986). In toenemende mate zijn dergelijke gecombineerde behandelingen de klinische praktijk. Tot een toename van het aantal behandelonderzoeken waarin dit het onderwerp van onderzoek is, heeft dit echter niet geleid. Pas in 1995 verschijnen de eerste onderzoeken waarin over de werkzaamheid van de combinatie van een ssri met psychotherapie wordt gerapporteerd (De Beurs e.a. 1995; Oehrberg e.a. 1995). In het onderzoek van De Beurs e.a. (1995) i de belangrijkste bevinding dat de combinatie van fluvoxamine en exposure in vivo superieur is aan psychotherapie zonder dit antidepressivum. Helaas was in dit onderzoek geen behandeling met uitsluitend fluvoxamine opgenomen. Deze bevinding wordt gerepliceerd in het al eerder vermelde onderzoek van Sharp e.a. (1996). In een onderzoek waarin de combinatie van paroxetine en cognitieve therapie werd vergeleken met een controlebehandeling bestaande uit cognitieve therapie en een pilplacebo, bleek de combinatie met paroxetine significant beter werkzaam (Oehrberg e.a. 1995). De geringe verbetering in de controlegroep, waarin dus wel een actieve behandeling werd gegeven, doet vermoeden dat de kwaliteit van de cognitieve therapie onvoldoende is geweest. In een tweetal onderzoeken naar de effectiviteit van de combinatie van alprazolam en exposure bleek deze combinatie slechts zinvol tijdens het gebruik van alprazolam: na afbouw van de medicatie gingen de meeste patiënten weer achteruit (Marks e.a. 1993; Echeburúa e.a. 1993). Omdat dit bij de onderzoeken waarin imipramine gecombineerd werd met exposure niet zo was, lijkt de combinatie van een benzodiazepine met psychotherapie gedurende langere termijn voor de klinische praktijk minder aanbevelenswaardig. Dit staat los van de eerder gemelde nadelen die aan het gebruik van benzodiazepinen verbonden zijn. Hoewel het aantal onderzoeken dat behandeling met de combinatie van een antidepressivum met exposure tot onderwerp heeft, relatief klein is, werd in de meta-analyse van Van Balkom e.a. (1997) gevonden dat die behandeling superieur is aan de niet-gecombineerde behandelingen in het terugdringen van agorafobisch vermijdingsgedrag. Over de effecten op langere termijn is bekend dat de vooruitgang die tijdens de kortetermijnbehandeling is geboekt, in de regel behouden blijft en dat de patiënten die zijn behandeld met een combinatie van een antidepressivum met exposure, ook bij follow-up minder vermijdingsgedrag vertonen (Bakker e.a. 1998). De belangrijkste beperking van deze bevinding is het gebrek aan informatie over wat tussen het einde van de behandeling en het moment van follow-up is gebeurd: in meer dan 80 procent betreft het naturalistische follow-upgegevens (Bakker e.a. 1998). Vermoedelijk heeft in de meeste gevallen wel nabehandeling met medicatie en/of psychotherapie plaatsgehad.

Discussie
Onbehandeld hebben paniekstoornis en agorafobie een zeer langdurig, wisselend beloop met periodes van verbetering en plotselinge verergering. Er zijn echter verschillende psychotherapeutische en medicamenteuze behandelopties die zeer effectief zijn in het bestrijden van de klachten die in verband staan met paniek en agorafobie. Er zijn geen aanwijzingen dat er een zelfstandige behandeling is die superieur is aan andere opzichzelfstaande interventies. Alleen het combineren van een antidepressivum met exposure in vivo lijkt aan de afzonderlijke behandelingen iets toe te voegen, vooral een grotere afname van het agorafobische vermijdingsgedrag. Over het percentage patiënten dat na het staken van een behandeling klachtenvrij blijft, bestaat nog weinig duidelijkheid. De kans dat zich een nieuwe klachtenepisode voordoet, lijkt groter te worden naarmate de follow-upperiode langer wordt. Daar komt bij dat iemand die na behandeling van een paniekstoornis klachtenvrij is geworden, ook daarna nog een duidelijk verhoogd risico heeft op het ontwikkelen van andere affectieve stoornissen, zoals een depressie (Roy- Byrne e.a. 2000). Ook vele andere klinisch relevante vragen zijn nog niet afdoende beantwoord. Vooral de optimale behandelduur en het op elkaar afstemmen van verschillende behandelmogelijkheden moeten nader onderzocht worden. In de meeste behandelonderzoeken wordt gerapporteerd over behandelingen die in de regel niet meer dan drie maanden in beslag nemen. In deze periode vinden bij cognitieve en gedragstherapeutische interventies acht tot twaalf zittingen plaats. Het blijkt echter dat nabehandeling vaak noodzakelijk is, soms zelfs gedurende jaren, zij het in een veel lagere frequentie. Als gekozen wordt voor medicamenteuze behandeling, moet men uitgaan van een behandeltermijn van ten minste zes tot negen maanden nadat de werking van het middel is opgetreden. Tegenwoordig wordt echter steeds vaker geadviseerd veel langer door te gaan met succesvolle medicatie, zeker als er sprake is geweest van eerdere episodes van paniek en/of depressie. Ondubbelzinnige data liggen aan deze aanbevelingen overigens (nog) niet ten grondslag. Bij het combineren van een antidepressivum en exposure in vivo wordt de patiënt in de regel eerst ingesteld op de medicatie, alvorens hij een exposure-programma uit gaat voeren (De Beurs e.a. 1995), maar over het moment van afbouw van de medicatie in relatie tot de psychotherapie (voor, tijdens of na) is nagenoeg niets bekend. Ook naar de te volgen stappen indien een patiënt geen respons vertoont op een ingezette behandeling, is vrijwel geen systematisch onderzoek verricht. Voor de medicamenteuze behandeling wordt op dit moment aanbevolen om te beginnen met een ssri, en indien dit onvoldoende effect heeft een andere ssri te proberen. Daarna volgen achtereenvolgens de tca’s en de high-potency-benzodiazepinen (Van Balkom & Van Vliet 1999). Uiteraard is aanvulling van medicamenteuze behandeling met gedragstherapie of omgekeerd een vrijwel obligate vervolgstap indien onvoldoende verbetering optreedt. Het bestaan van duidelijke agorafobische klachten moet aanleiding zijn tot de overweging een exposure-programma aan eventuele andere op het bestrijden van paniekklachten gerichte interventies toe te voegen. Ten slotte is het belangrijk om bij de bepaling van een therapie rekening te houden met eventuele, veel voorkomende, comorbide aandoeningen. Behandeling van patiënten met paniekstoornis met comorbide depressie is bijvoorbeeld minder succesvol dan van patiënten zonder deze comorbiditeit (Rief e.a. 2000). Bron : tijdschrift voor psychiatrie 43 (2001)

[Emmetje]

Ik ben Marielle, 34 jaar en ik heb al jaren last van paniekaanvallen/angststoornis. De ene periode is het erger dan de andere, maar waar dat door komt; ik heb geen idee. Ik slik Effexor, maar dit neemt niet weg dat ik problemen heb met het naar een winkel gaan of gewoon een stukje wandelen. Ik ben single en merk dat ik me daardoor erg alleen met mijn angsten voel. Ik kan het er nog zo uitgebreid met mijn familie of vriendinnen over hebben, maar dit lost voor mij niets op. Wie herkent dit eenzame gevoel (min of meer opgesloten zitten in je eigen lijf/geest) en heeft tips om toch alleen dingen te doen? Sterkte in jullie strijd!

[elizehelene]

hoi het gevoel dat je doormaak ken ik.
je hebt het idee dat je alleen op de wereld ben niemand begrijpt het en zo voel je je heel eenzaam .
ik heb 3 kinderen en weet soms niet weet hoe ik het doen moet en als niemand waar je tegen verteldt die begrijpen het toch niet zo je moet het zelf doormaken dan voel je echt alleen gr elize

[Bloemetje21]

Hoi Allemaal!

Ik ben nieuw hier, en wilde ook wat dingen lezen en weten en delen met jullie!
Ik ben gediagnosticeerd met een gegeneraliseerde angststoornis, ben overigens 21 jaar. Verder veel gezeur in de thuissituatie, altijd negatief, op een gegeven moment had ik een hijsje van een joint genomen (om alles kort en bondig te houden kan wel duizend dingen vertelllen hierover het is vreselijk wat ik doormaakte.. ) en dat was de trigger voor al mijn stress en problemen. ik kwam in een angstaanval terecht die leidde tot de-realisatie van 5 weken. Dokter dacht eerst hyperventilatie maar ik trok het niet, dacht dood te gaan, niks was meer normaal, ik voelde niks meer, ik herkende mezelf niet meer.. niemand begreep me en voelde me zo alleen ( en nu nog steeds overigens heel erg!!!!)... nou toen kwam de oxazepam.. 2 weken geslikt, was te bang voor verslaving, maar wat een heerlijk spul om goed te slapen ... ik wil hem soms nog stiekem nemen maar doe het maar niet.. Verder slik ik sinds 6 weken 20 mg citalopram en sinds paar dagen 30 mg, wat naar 40 mg gaat.. (wat de beste dosering is blijkbaar, wat optimaal werkt dan). Nougoed.. met de nodige bijwerkingen.. zweethanden, moe zijn, trekken in mijn benen, niet onstpannen, stresserig in mijn hoofd.. wazig zicht, nergens zin in .. maar geen angstaanvallen, die blijven weg, en als ze komen zijn ze niet zo heftig meer als toen, toen ik wegviel, en mezelf hoorde praten maar er niet bewust was (HEEL ANGSTIG!!!!). ik krijg een aanval en krijg het heet en dan komt dat gevoel, en dat zet niet door.. ook ben ik druk bezig met mijn eigen gedachtes onder controle te krijgen. ik krijg vanaf september cognitieve gedragstherapie, allemaal erg druk en veel in combinatie met een hbo studie (kom van mbo af). dus hopelijk trek ik het allemaal!

Herkennen mensen zich in mijn verhaal? ik zou graag met mensen in contact komen om hierover te mailen of dergelijke!

Liefs Bloemetje

[Diana]

Hoi Bloemetje,

Graag zou ik met je in contact willen gekomen. Je verhaal lijkt heel erg op de mijne en voel me erg eenzaam. Het is zo lastig om alles vol te houden met een HBO studie ernaast. Ik ben zo bang dat mijn angsten nooit meer weg gaan.

graag kom ik in contact met jou of andere lotgenootjes,

Diana.

[Devika]

Lieve mensen,

Ik heb zelf al een paar keer paniekaanvallen gehad en herken dus heel goed waar jullie het over hebben.

De ene dag ben je angstvrij en kun je het allemaal aan en vervolgens wordt je weer teruggetrokken, omdat je paniek voelt opkomen.

In mijn omgeving is dit ook een bekend 'probleem' en ook mij werd aangeraden; geen medicatie, maar therapie volgen.

Wat ik toen ben gaan doen, is veel gaan lezen erover en kijken wat er werkte bij mij.

Ik kwam toen eigenlijk op de volgende zienswijze;

Paniekaanvallen kunnen een heel heftig gevoel tot stand brengen. Je denkt dat je stikt, gek wordt of je hart het begeeft.
Dit komt, omdat ons lieve lichaam hard voor ons werkt en ons signalen geeft. Alleen staat hij nu op 'SCHERP ALLERT'.

Dat betekent dat je zelf je lichaam weer in 'release' moet zetten. Gebied je lichaam dus letterlijk dat er 'geen ene moer aan de hand is'.
Buikademhalingen waarbij je inademt via je buik en je uitademing ook via je buik doet, maak de uitademing iets langer. Deze kunnen je direct rustig maken.

Hou het volgende in gedachte;

Paniekaanvallen is heftig, maar je hebt geen kanker of tuberculose. Het is slechts een 'state of mind' en door die aan en uitknop kun je er dus uit wanneer je dat zelf wil.
Er is dus werkelijk niks aan de hand. Er kan je niks gebeuren!!!

Laat de angst je niet overmeesteren. Nee, overmeester jij die flut angst. Er was eerst namelijk niks aan de hand in je leven, dus laat je nu ook niet van de wijs brengen.

Wees juist dankbaar, dat je lichaam schijnbaar zo goed werkt, dat hij voor je vaststelt wanneer er gevaar is. Jij moet je lichaam alleen nu aangeven, dat er geen enkel gevaar is.

IT'S ALL GOOD!!

Je gedachte vliegen alle kanten op en je gaat automatisch allerlei doem scenario's bedenken, maar categoriseer deze heel gemakkelijk als; Ok leuk, ik heb gewoon weer een rampgedachte. Ik weet dat dit op mijn huidige angst berust en er dus geen moer van klopt!

Je bent de kapitein van je eigen schip mensen, en dit duurt net zolang als jij wilt. Ik weet dat je even wat moet vechten ertegen, maar dit is wel jouw leven.

Ga aub geen situaties uit de weg. Hoe eng het ook lijkt. Hoe enger hoe beter! Niet durven is juist doen!! Laat jezelf zien dat niks of niemand en al helemaal geen paniekaanval met je kan sollen!!

Ik jogg elke dag, doe yoga oefeningen en mediteer elke dag 20 minuten. Ik eet niet altijd gezond, maar zorg dat ik zoveel mogelijk voedzame dingen binnenkrijg. Ik rust voldoende en doe alles wat ik leuk vind.Ik ben daarnaast heel blij dat ik paniekaanvallen heb gehad. Het heeft me namelijk heel erg dankbaar gemaakt voor het feit dat ik verder kerngezond ben, een dak boven mijn hoofd heb en de kracht heb om al mijn dromen te realiseren.

Ik lees ook vaak, dat je geen suiker, koffie een thee moet nemen. Wanneer je weer paniekvrij bent, vind ik juist dat je lichaam rustig bloot moet leggen aan deze dingen. Laat je lichaam zien, dat ook een bakkie koffie je niet uit het veld kan slaan. Nogmaals, niet durven is juist doen. En als je koffie, thee en frisdrank toch al niet lekker vond, dan is er niks om uit te proberen:P

Ik weet dat het heel eng is en heel heftig, maar relativeer die verdomde angst mensen. Het gaat echt nergens over!!!

TIP: Drink elke avond een beker warme melk met een beetje honing. Werkt kalmerend....

Maar alles begint bij jou, dus kom maar op met je innerlijke kracht en blijf schijnen. Alle antwoorden die heb je in je en jij weet als geen ander wat goed voor je is!!!


Dit is niet uitzichtloos.....
Je zult versteld staan hoeveel kracht je bezit....
Blijf positief(blijf relativeren).....
Geef nooit op.....


Kom op iedereen, jullie kunnen het!!!!!

[Kimnaomi23]

Hallo allemaal,

Ik heb sinds een tijd ook heel erg last van paniekaanvallen!
Ik had er net nog een in de auto pfffff !
Ik ga maandag weer langs de huisarts want ze zeiden eerst chronische hyperventilatie!
Maar de paniek aanvallen komen steeds vaker zeker wel 1 keer per dag!
Ik durf niet meer alleen over straat, in de winkel ga ik snel als het rustig is want als het druk is dan voel ik er alweer een opkomen! Maar nu de laatste paar dagen heb ik het zelfs soms thuis! Terwijl dat juist me veilige haven was! Hebben jullie daar thuis ook last van? Ik heb soms egt het gevoel dat ik gek word en de enige ben die dit heeft!
Ik heb ook een prachtige dochter van 3 jaar! Dus ben zo bang dat als ik
Met haar ergens alleen buiten ben en er een krijg dat zij daar dan alleen staat snap je?!
Dus de angst voor de angst word steeds erger en ik weet dat je rustig moet blijven enzo Maarja ga dat maar is doen midden in een aanval, nou mij lukt dat niet! Ik kan er ook met niemand over praten enzo Pfff!
Dus hoop hier in contact te kunnen komen met lotgenoten zodat ik in ieder geval weet dat ik niet de enige ben en dat ik net gek ben of half dood ga!??!!!

Ik ga maandag ook gelijk weer een afspraak maken met me dokter en vrijdag moet ik weer naar me Psygoloog dus misschien kunnen hun me ook Eem beetje gaan helpen?! Maar hoop dat ik hier ook lotgenoten ontmoet waar ik mee kan praten!!

Groetjes kimberley

[RobN]

Hallo Kimberley,

je bent niet de enige die dit heeft. Ik heb het zelf meegemaakt. Van een beetje wordt het erger en ga je het zelfs in je eigen huis hebben. Dan is dat veiligheidje wat je hebt met 'thuis' ook weg. Dat vond ik heel erg om mee te maken.

De angst voor de angst is juist wat het erger maakt. Want dan ga je er steeds meer bij halen.

Ik ben er vanaf. Het heeft lang geduurd, ik had het meer dan 25 jaar. Tot ik er achter kwam hoe mijn denken alles beinvloedde. Mijn psychologe voor cognitieve gedragstherapie heeft me dat geleerd. Dat heeft wel een tijd geduurd maar was wel het begin waarmee ik alles overwonnen heb.

Mijn ervaring is dat pillen niet helpen en dat dokters te weinig kennis hebben om je te helpen. Het best is de therapie aan te gaan en iemand te hebben die je eigen taal spreekt en uit die angst is gekomen. De psycholoog geeft het zetje maar meestal haken mensen af wanneer ze het diepe in moeten zoals een drukke winkel. Iemand met ervaring hoe je dat kan doen is het beste.

Rob

[Kimnaomi23]

Hallo Rob,

Wat heftig dat je er al 25 jaar mee heb gelopen!
Ik ben bij de dokter geweest en heb pilletjes gehad om rustig te blijven maar tot nu toe helpt het voor mij gevoel nog niet Maarja, donderdagochtend moet ik naar me Psygoloog en ik hoop egt dat zij iets voor me kan beteken!
Het is allemaal ook zo onwerkelijk! Als ik in de spiegel kijk dan herken ik mezelf soms gewoon niet zo raar!
Ik was altijd het zonnetje in huis, ik lachte alles toe en nu pffff nu ben ik een hoopje die bang is voor angst!
Het is dat ik me lieve mooi dochtertje van 3 jaar heb want dat trekt me nog een beetje er doorheen want ik moet voor haar sterk zijn en ik moet proberen dit te gaan overwinnen!
Ik doe thuis veel spelletjes met haar of ff knutselen of kleuren dat lijd me soms wel beetje af gelukkig maar tog voel ik me de hele dag ja hoe zeg je dat ummm een beetje opgejut opgefockt zeg maar, zo onrustig en heel raar!
En daar word ik nog banger van en dan komt er weer een heftige aanvallen met hartkloppingen en gevoel dag ik stik en flauw ga vallen, zweten en helemaal van de wereld!

Als je tips heb Rob hoor ik het heel graag want wil zo graag dag ik me weer goed voel en weer beetje bij beetje de oude gaat voelen!

Groetjes Kim

[RobN]

Hoi Kim,

Ja het is een lange tijd geweest maar er uit te zijn voelt geweldig en dat kan in principe iedereen bereiken.

Ik adviseer je om cognitieve gedragstherapie te doen. Dat zal je hopelijk helpen. Google er een beetje naar, dan zie je wel wat het inhoudt. Zonder op de stoel van arts of psycholoog te gaan zitten maar op basis van mijn eigen historie denk ik dat wat jij hebt dicht in de buurt zit van Agorafobie. Dat was mijn diagnose door psychologen en ik herken veel bij wat je schrijft. Puur een indicatie dus om te helpen

Je zegt dat je jezelf in de spiegel niet herkent en dat is helemaal juist. Het is een beetje wetenschappelijk, sorry daarvoor, maar jij bent jouw gedachten niet. Jouw gedachten veroorzaken de angst. Je denkt zo veel aan angst dat die gedachten de baas over jou zijn geworden. Je denken beheersen is waar het om gaat en is heel moeilijk. Als je dat bereikt zie je weer in de spiegel wie je zag voor je die angsten kreeg, dat zonnetje in huis. Dat zien mensen ook aan mij nu ik er vanaf ben.

Het afleiden wat je helpt is eenteken van die gedachten. Wanneer je aan andere dingen denkt ben je niet met angst bezig. Het goede hieraan is dat je het dus kunt, niet aan angst denken. Probeer dat eens als je in de auto zit. Wanneer je iets voelt wat op spanning lijkt, ga dan aan je dochter en zorg datr je blij wordt. Ik ging zingen en mijn vriendin toezingen, hard !! Dat klinkt maar is honderd keer beter dan bang zitten zijn achter het stuur en je rot voelen. Je zingt dus de angst kan niet naar binnen.

Een andere tip is; leer jezelf aan om te denken dat er geen verschil is hoe jij bent en hoe je je voelt tussen bijvoorbeeld een spelletje doen met je dochter of in een winkel lopen. Jouw gezondheid is het zelfde, je lichaam is hetzelfde, het enige wat er anders is is waar je bent. Is het logisch dat je je daardoor zo rot voelt? Nee! Dat leren duurt een tijd maar heeft mij veel geholpen.

Het gaat je best lukken. Wat goed is om jezelf een opdracht te geven. Doe het voor je dochter. Als je weet wat een mantra is (herhalen van een zin) gebruik dat dan bij oefenen. Voor Kim, voor Kim... (naam dochter van maken) als je naar een winkel loopt.

Succes !
Rob

[Kimnaomi23]

Hallo Rob,

Heel erg bedankt voor je reactie! En ben blij (klinkt raar) dat er meer mensen zijn die het hebben en je er wel overheen kan komen, dat doet me goed! Ik ga dat gedragstherapie even opzoeken en morgen ook aan mij Psygoloog waar ik een afspraak mee heb in de ochtend op tafel gooien misschien dat zij daar ook meer over weet!

Ik ga zeker proberen te vechten om hier uit te komen!
Alles voor Naomi (zo heet mijn dochtertje Hihi)
Ja en wat je zegt mensen die dichtbij mij staan zien nu ook aan mij dat het niet zo goed gaat, dus wat jij zegt met dat mensen zien dat het nu beter met je gaat dat heb ik nu dat mensen dichtbij vragen aan me gaat het wel goed met je?! Maar heel veel mensen begrijpen het niet die denken ja je moet gewoon niet eraan denken en rustig blijven, maar die snappen niet dat dat niet zomaar gaat, dat zal hard werken worden maar dat heb ik er zeker voor over !
Gelukkig snapt mij moeder me heel goed en steunt me ook heel erg dus daar ben ik heel blij mee!

Heel erg bedankt voor de tips, gister heb ik toen ik me weer onrustig voelde even gezongen Hihi!

Groetjes kimberley

[Lobke]

Hallo allemaal,

Ik meld me schoorvoetend op dit forum. Het is kwart voor 5 s'morgens en heb net weer een enorme paniek aanval gehad. Ben nu alweer een week aan het kloten hiermee en het lijkt of het steeds erger wordt. Ben 3 weken geleden geopereerd en is mijn galblaas verwijderd. Na week of 2 had ik het gevoel dat het juist de goede kant op ging. Ik straalde weer en was weer aan het lachen en genieten. Dit was voor korte duur blijkbaar! Ik begin nu echt radeloos te worden en denk serieus dat dit niet meer weggaat. Ik blijf er in hangen. Ik slaap al een week heel slecht, en dat maakt me vervolgens weer bang en denk ik, hoe lang kan een mens dit volhouden? Doordat je niet goed slaapt en je alleen maar meer vermoeid raakt hebben de aanvallen meer grip op je. En het is nu zover dat ik ze niet meer zonder oxazepam eronder krijg! Mijn geest wint het nu steeds van me en dat maakt me zo boos en verdrietig! Ik weet dat ik er niet bang voor hoef te zijn en ik lees en begrijp de dingen die o.a door Dineka gezegd worden, maar waarom dringt het niet tot mijn botte hersenen door!? En waarom krijg ik ze altijd s'nachts ?? Ik ben alleen dus heb geen steun op zo'n moment of iemand die me uit die negatieve gedachten kan trekken. Ik wil alleen maar slapen en geen pijntjes meer voelen in me maag en darmen en tussen mijn schouderbladen !
Ik heb a.s dinsdag gesprek voor bio energetische therapie want de psychologe waar ik bij loop is met vakantie maar zo lang kan ik niet wachten want ik denk serieus dat ik gek word. Het lucht wel op mijn verhaal hier kwijt te kunnen. Ga nu maar weer proberen nog wat te slapen. Cliché maar waarheid als een koe, we staan er niet alleen voor en dat geeft een bepaalde rust die zeer welkom is. Dank allen op dit forum hiervoor. Gr. Lobke

[Giel]

Beste Lobke en alle anderen,

Zelf heb ik sinds 2 jaar last van een angststoornis. Het begon met een volledige paniekaanval in de auto, vervolgens durfde ik mn huis niet uit en kon mn eigen ouders nauwelijks op visite hebben. Nu 2 jaar later heb ik alleen nog wat moeite tijdens lezingen, theater of bioscoop (het gevoel niet weg te kunnen).

Ik heb veel therapieën gevolgd, boeken gelezen, gepraat, gesport, enzo voort.. Ik ben bijna weer de oude, maar dan beter (ik heb immers veel geleerd de afgelopen jaren).

Dit ter zijde..
Paniek is een emotie. Emoties zijn een reactie van het lichaam, op gedachten.
In eerste instantie kun je het dus het beste lichamelijk aanpakken medicatie kan helpen, sport is nog beter! Zorg dat je fit bent.. drink voorlopig geen koffie meer en probeer gezond te eten. Neem je rust en voldoende slaap, als dat lukt. Zorg er daarnaast voor dat je rustig leert ademhalen (fysiotherapie kan helpen, maar door te sporten gaat het automatisch).
Het valt me op, dat veel mensen het daarbij laten. Puur de fysieke klachten aanpakken. Maar als je je gedachtengang leert beheersen, pak je de oorzaak aan. Wees je eigen beste vriend. Stel jezelf gerust als je een aanval krijgt, probeer ook humor te gebruiken. Veroordeel jezelf niet gelijk als het even niet lukt!
Ik ben zelf echt geen zwever (een echte west-fries), maar
google alsjeblieft even op Mindfulness en lees 'de kracht van het nu' van Eckhart Tolle.

Sterkte allemaal.. ik weet hoe uitzichloos het kan voelen.. maar je kunt er echt vanaf komen!

[Antoinette]

Ik leef al meer dan 40 jaar met angst en paniekaanvallen. De ene dag gaat het beter dan de andere maar echt weg gaat het nooit.

[trutdeluxe]

Hallo iedereen. Wat vreselijk om te lezen hoeveel mensen er np
og zijn met deze vreselijke stoornis. Zelf ben ik een meid van 24 jaar en loop al dik 10 jaar rond met een angststoornis. Ik heb al vreselijk veel dingen gedaan helaas zonder resultaat. Nu begin ik met een NES behandeling. Ik zou een moord plegen om van deze vreselijke stoornis af te komen. Heb veel moeten opgeven. Mijn opleiding, mijn baan en eem hele hoop dingen waardoor ik een leven leid die ik heel amders voor ogen had. Helaas is dit noet mogelijk vanwege de vele aanvallen zowel overdag als snachts. Ik ben echt ten einde raad en weet het niet meer...wat ik wel weet ik dat ik geen jaar meer zo verder wil. Sterkte iedereen

[Talleke1981]

Ik weet niet hoeveel mensen die hier ooit al eens iets geplaatst hebben nog zullen reageren, maar wie van jullie is hier ook aan de pil? Ik ben er sinds kort achter dat de bewuste pil ook geestelijk heel veel schade kan aanrichten. Misschien een idee om daarop eens te googlen.

Allemaal heel veel succes, ik weet helaas wat jullie doormaken.

[gerard134]

ik heb ook wel last van paniek aanvallen word vaak wakker wel eens met rare woorden in mijn hoofd overdag heb ik geen last van
Hier word ik angstig van bang dat ik gek word
Kan hier soms niet van slapen of bang ben om te slapen
ben niet vergeetachtig of zo snap e rniks van word er gestrest van hebben meer mensen dit Gr Gerard

[fabien]

fabien

Wat ben ik blij deze site te zijn tegengekomen, wat mezelf weer even wat rustiger maakt dat ik niet de enige ben, wat ik lees herken ik zoveel in. Heb nu een jaar last van paniek en angst aanvallen en ook niet te min.
Ik vertrouw mezelf gewoon niet meer . de paniek/angst heb ik zowel buitenshuis als ook binnenshuis. bang voor een vreselijke ziekte door de vele lichaamlijke klachten. ik gebruik oxazepam om de scherpe kantjes er een beetje af te halen. ben doorverwezen naar een psychiater en word er een behandelplan opgezet. eerst nog wat onderzoeken, en dan cognitieve therapie . lees van sommige verhalen dat heel goed werkt . hoop op goede resultaten , wil zo graag m,n oude ik weer terug . m,n wereldje is op dit moment heel klein. en durf nu bijna tot niets te ondernemen. bijvoorbeeld auto rijden winkelen op bezoek gaan gewoon de simpele dingen. had gelezen van een schrijver hier , dat ze de paniek/angst aanvallen redelijk onder controle heeft en als positieve , alles meer waardeert in het leven. dat is ook mijn streven. als ik mijn kwaliteit van leven nu een cijfer geeft, kom ik niet verder dan een magere 4 of 3 plus. ik wil minimaal naar een 6 . bedankt voor jullie openheid dat geeft mij hoop thanks

[Loes26]

Hallo iedereen, ik heb sinds een paar weken last van paniekaanvallen vooral s'avonds en als ik alleen ben ik dacht dat ik zou gaan flauwvallen en dat ik dan niet meer wakker zou worden..ik durf nu bijna niet meer te slapen!! Ik wil heel graag met lotgenoten in contact komen!

[Savannaaa]

Loes26.
Ik zoek ook wel herkenning. ik ben ook met mijn aanvallen bezig.
Ik weet niet of je het leest, maar ik zou ook graag contact hebben met mede ''lotgenoten''
x

[Jixx]

Hallo iedereen,

Ik doe al heel lang onderzoek naar mijn klachten. Ongeveer 3 jaar nu bijna. En mijn klachten komen het meest overeen met de klachten die jullie omschrijven. Ik zal uitleggen waarom ik geen diagnose heb gekregen. Ik rook Cannabis, en daardoor willen ze mij bij het ggz niet psychiatrisch onderzoeken waar mijn klachten vandaan komen. Terwijl de oorzaak toch net even iets anders ligt. 4 en half jaar geleden werd mijn zusje erg ziek. Zware paniekaanvallen, hyperventilleren, paniekaanvallen en angst die heel extreem kunnen zijn, en soms wel 3 uur kunnen aanhouden, en hypochondrie. Ik en me ouders begonnen veel zorg op ons te nemen, en ik stopte er zelfs voor met werken. (grootste fout die ik misschien heb gemaakt) achteraf gezien. Maar ik kon mij ook al niet meer zo goed concentreren. Kort nadat mijn zusje ziek werd, kreeg ik plots wat pijn in mijn onder rug, maar dit ging weer vrij snel over. Langzaam maar zeer zeker kreeg ik zo heel af en toe eens een licht gevoel in mijn hoofd als ik bijvoorbeeld naar de supermarkt wandelde, of in de auto zat. Het leek ook of ik dan een beetje zweverig op me benen loopte,maar dit gevoel zakte meestal weer vrij snel, en bleef dan een tijdje weg. Soms wel maanden, en dan kwam het niet terug. Ik wist niet wat het was, ervaarde het als niet prettig, maar ik ondernam er verder geen actie tegen. Op een dag had me zus weer hele extreme paniekaanvallen, en toen ben ik bij haar weg gegaan, en even met de trein naar de stad gegaan. Op de terugweg in de trein kreeg ik ineens extreem veel pijn in mijn onder rug. Ik voelde me ongemakkelijk worden in de trein, en volgens mij was daar mijn eerste paniekaanval. Mijn hart sloeg op hol, en ik begon te zweten, en wilde het liefst zo snel mogelijk uit die trein.
De pijn in mijn rug ging niet over, en ik kwam in een viceuze cirkel terecht. Ik ging op bed liggen, en werd wat depressief. De pijnstillers die ik kreeg voorgeschreven zoals Diclofenac en Tramadol werkte niet tegen de pijn, en beidde hadden nare bijwerkingen. In tussentijd begonnen ook mijn spieren raar te doen, en begonnen zich te verstijven en verharde. Ik wist niet waarom? Maar vrolijker werd ik er niet op. Ik vroeg mijn huisarts of hij misschien een middeltje had wat mij geestelijk wat meer kon oppeppen want ik werd depri. De huisarts schreef mij Mirtazapine voor. (anti depressiva) Ik had de medicatie ingenomen, en de volgende dag rookte ik een jointje, en ik kreeg weer een (vermoedelijke) paniekaanval. Ik belde mijn huisarts op en zei: Dat spul wat je me hebt voorgeschreven lokt angst uit als ik een jointje opsteek, en ik mocht wat Lorazepam gebruiken om dit te onderdrukken. Langzaam maar zeker kreeg ik steeds vaker last van allerlei symptomen, zoals het schrikken van toeterende auto's. Mijn spieren bleven verhard, en ik keerde hiervoor terug naar mijn huisarts. Deze kwam met het idee om Risperidon voor te schrijven als spierverslapper. Daar de medicatie volgens hem niet verslavend werkte, en benzodiazepines wel. Ik stapte over op Lexapro, en met de Lorazepam stopte ik. Echter, na een tijdje begonnen mijn gedachten te veranderen bij het opsteken van een joint. Zo kreeg ik steeds vaker negatieve gedachten i.p.v. positieve gedachten. Deze keerzijde zette mij aan het denken, en vervolgens ging ik eens opzoeken of er informatie op internet stond over het tegelijktijdig gebruik van antipsychotica in combinatie met Cannabis. Al snel kwam ik tot de conclusie dat antipsychotica en Cannabis een absolute no-go is. Ik was inmiddels overgestapt naar een andere huisarts, omdat ik met de vorige niet door een deur kon. De enisgte verklaring die had voor al mijn klachten was dat ik wiet rookte. Ik vroeg mijn nieuwe huisarts om af te bouwen met antipsychotica. Dit was geen probleem, en ik ging van 4 mg naar 0 mg door om de 2 weken 1 mg eraf te halen. De volgende dag toen ik eindelijk op 0 mg zat kreeg ik een zeer zware paniekaanval, agitatie, angst, onrust, wiebelende benen, en ik kreeg onmiddelijk Alprazolam voorgeschreven van mijn nieuwe huisarts. Ik kreeg 3 x daags 0,5 mg voorgeschreven. Eenmaal thuis aangekomen pakte ik er maar gelijk twee, en ben op bed gaan liggen. 2 weken later zat mijn gebruik al op 3 mg per dag. Ik was ergens in die periode gestopt met de Lexapro zonder moeite, maar ik vroeg mijn huisarts toch met spoed weer aan de antidepressiva te zetten, om zo te voorkomen dat het Alprazolam gebruik ernstig uit de hand liep. De weken daarna ging het alleen maar slechter met mij. Ik ging heel veel op bed liggen, en dacht steeds maar dat ik dood ging. Ik voelde van alles zowel lichamelijk als geestelijk. Na 8 weken belde ik mijn huisarts op en vroeg of ik weer mocht beginnen met antipsychotica, maar niet hoger dan 2 mg per dag. Toen kwam er weer een tijdelijke keerzijde en knapte ik wat op. Vooral het depressieve gevoel ging weg, ik kwam weer vaker uit bed. Maar ik zit nu wel dagelijks met exact dezelfde klachten die jullie hebben. Ik slik Alprazolam naar behoefte. Sommige dagen zit ik op 1 mg per dag, en andere dagen slik ik 3 mg per dag. Ook ik heb het idee dat antidepressiva en Alprazolam vaak niet voldoende betekenen voor de klachten. Vandaar dat ik soms zo een hoge dosis slik. Om mezelf in slaap te krijgen, want dat zie ik dan als enige oplossing. Ik ben er inmiddels al achter dat het bij ons in de gene zit. Mijn opa kreeg angst als hij in de bergen moest rijden, en raakte dan helemaal in paniek. Mijn moeder herkent ook veel klachten die ik vertel, en zegt zelf ook vaker in haar leven te kampen heeft gehad met depressies en angst/hypochondrie. En misschien dat wel allemaal last hebben van de bijkomende symptomen: hyperventilleren? Maar ook bij mij helpt rustig ademhalen niet tegen de klachten. Ook heb ik een flink portie zelfmedelijden ontwikkeld, omdat voor mijn gevoel bijna niemand me begrijpt. Vrienden houdt ik buiten de deur, zelfs uitjes met familie vermijd ik liever. Want zodra ik maar iets wil ondernemen, worden de klachten erger. Ik heb inmiddels eigenlijk geen diagnose meer nodig, omdat ik in die 3 jaar tijd zoveel onderzoek heb gedaan op internet dat ik haast kan bevestigen dat ik dagelijks met paniek en angst te maken heb. Of misschien ben ik op zijn minst steeds flink aan het hyperventilleren? Maar dat is een symptoom? Geen stoornis die bijvoorbeeld te maken heeft dat serotonine of dopamine of andere neurotransmitters/hormonen ontregeld zijn? Is er trouwens een toename met patienten die paniek en angstaanvallen krijgen, of durven steeds meer mensen er open over te praten? En waarom is er niet echt een goed medicijn voor? Een van de nadelen van benzodiazepines is dat je er steeds meer van nodig hebt om hetzelfde effect te behalen, en ook verslavend werken. Maar toch lijk ik soms met de hoogste dosis Alprazolam gered te zijn van mijn klachten. Wanneer ik mijn zus moet bezoeken die op dit moment op de psychiatrie verblijft , of ook leuke dingen wil doen, dan stijgt de behoefte soms wel tot 5-6 tabletten per dag. Ik ben echt in een serieus neerwaartse spiraal gekomen, en toch zou ik graag een bevestigde diagnose willen van een gespecialiseerd iemand. Maar ze blijven mij tegenhouden om te onderzoeken vanwege mijn Cannabis gebruik. Inmiddels ben ik wel helemaal volgestopt met medicatie uit de psychiatrie wat naar mijn mening ook je hele gedrag en persoonlijkheid beinvloeden. En ik vind het raar dat ze alles alleen maar op het blowen afschuiven. Ze denken namelijk dat ze onder invloed van al die medicatie wel een duidelijke diagnose kunnen stellen. Hoe kan dat? Ik kan een simpel voorbeeldje geven: je bent neerslachtig/depressief en je krijgt van de huisarts antidepressiva voorgeschreven, vervolgens begint de antidepressiva gunstig te werken, hoe kan dan een psychiater of andere behandelaar concluderen dat je nog depressief bent? Het wordt immers onderdrukt door de medicatie. Zo heb ik al een misdiagnose gehad bij het Kentron (verslavingkliniek). Mijn behandelaar vroeg mij waarom ik antidepressiva gebruikte, want volgens haar kwam ik niet depressief over. Hebben jullie trouwens ook het idee dat de klachten toenemen als je weinig voeding in je maag hebt, of bij het koffie drinken? Soms lijkt het namelijk wel of een flinke vreetbeurt weer wat opknapt.

Iedereen veel sterkte die met deze klachten kampt! Ik hoop dat er in de toekomst een doelgerichtere therapie of medicatie op de markt komt die de klachten geheel doet aanpakken.

P.S. Mijn zus kampt al bijna 5 jaar met extreme paniekaanvallen. Die begonnen met het denken van een hartaanval die ze steeds zou gaan krijgen. Dat is over gegaan, maar nu denkt ze de hele tijd dat ze in een psychose terecht gaat komen. Is dit alleen een gedachten, of kan dat ook echt gebeuren?

Om het onderzoek nog wat completer te maken, heb ik nog wat vragen:

1: Herkennen jullie last van trillende ledenmaten zoals armen of benen?
2: Gaat er een onrustig/opgejaagd gevoel door jullie lichaam?
3: Tintelingen in de handen?
4: Steeds het idee hebben dat er iets ergs met je gaat gebeuren, omdat je van alles voelt, maar toch gebeurd er elke dag weer niks rampzaligs?
5: Verkrampingen van spieren en rugpijn, nek en/of schouder klachten?
6: Klachten nemen toe wanneer je bijvoorbeeld naar de supermarkt moet, of een dagje uit wilt gaan?
7: Door te gaan liggen nemen de klachten iets af en ontspan je wat meer?
8: Soms het gevoel dat je benen los komen van de grond, of juist hele zware benen?
9: Duizelig/licht gevoel in hoofd bij inspanningen of bukken?
10: Blijvend in een viceuze cirkel hangen afwisselend tussen lichamelijke en geestelijke klachten? Denk aan neerslachtigheid, doomscenario's, pijn op de borst (links) , onrustige ademhaling, vermoeidheid, opgejaagder praten, soms moeite met praten (luchthappen), gevoel dat hart overslaat of onregelmatig ritme heeft, raar gevoel in hoofd, hongerig gevoel (vreetbuien) , er mee bezig zijn verergerd de klachten, schrikken van overwachtse geluiden, hartkloppingen goed merkbaar in de pols, niet alleen thuis durven te zijn, interesseverlies, verwaarlozende uiterlijke verzorging, apatisch.

Gr, Jixx

[ptries]

Hoi Jixx,

Ik ga proberen zo volledig mogelijk te antwoorden. Als ik ergens geen antwoord op heb gegeven waar je wel graag antwoord op wilt hebben moet je dit even laten weten.

Eerst even kort over mezelf. Ik zit sinds 9 november 2014 thuis, omdat ik van het één op het andere moment een soort van duizelig/zweverig werd met vervolgens hartkloppingen en een soort tintelend, doof gevoel in de vingers. Alleen als ik met mijn hoofd in mijn armen ging liggen werd het minder. Deze 'aanval' begon toen ik de oven aanzette. Na vijf maanden bleek dat ik een evenwichtsstoornis had. De avond voor mijn eerste aanval had ik namelijk mijn hoofd gestoten en dit zou de oorzaak zijn. Ondanks dat ik niet echt kon geloven dat CHV de oorzaak van de klachten was heb ik het er tot die tijd wel op gehouden (al was Lyme ook nog een grote kanshebber). Vandaar dat ik op dit forum zit. Uiteindelijk bleek ik ook wel degelijk CHV/angst klachten te hebben, maar dit was het gevolg van de symptomen die ik ervoer. Die waren zo heftig (o.a. de vloer op en neer/heen en weer voelen bewegen, alsof ik op een boot zit), niet rechtop kunnen lopen/kijken en héél slecht tegen licht en geluid kunnen). Ik heb in die eerste vijf maanden wel bij een ademhalingstherapeute gelopen (wat weinig hielp) en de Buteyko-cursus gevolg voor mijn ademhaling (veel nuttiger). Hierdoor weet ik dat koffie drinken de symptomen zeker erger kunnen (en vaak ook zullen) maken. Dit komt door de cafeïne erin. Ditzelfde geldt voor cola, chocolade(melk) en veel theesoorten, maar koffie is natuurlijk de nummer één hierin. Cafeïne wekt angstgevoelens op en maakt deze erger. Voor suiker geldt dit overigens ook. Je krijgt er ook een opgejaagd gevoel van. Het lege maaggevoel ken ik ook wel. Ik heb dit vaak 's ochtends en als ik dan ontbeten heb zakt het onrustige, zenuwachtige gevoel vaak weg.

De antwoorden op jouw volgende vragen:
1) Ja dat ken ik zeker. Lichtjes trillen van benen en armen/handen. Ik ben er inmiddels achter dat dit overbelasting is. Als ik te veel heb gedaan beginnen ze te trillen. Vaak is dit als ik in bed lig. Voorheen vaak in de ochtend, maar nu soms ook 's avonds al;
2) Ja ook. Dit is sowieso heel erg typisch voor CHV. Ik heb meer een angst/frustratie ontwikkeld voor de symptomen en dit zorgt vaak voor een onrustig gevoel;
3) Ja, maar dit heb ik na de Buteyko cursus stukken minder;
4) Ja, heb ik maandenlang gehad. En nog steeds spookt Lyme nog weleens door mijn hoofd'. Ik heb trouwens ook al bijna een hartaanval gehad, iets met mijn longen, bang dat ik in mijn slaap zou overlijden, zichtverlies en een spierziekte..dacht ik zelf. Hart is hartstikke goed, longen zijn goed (rook ook niet), nog altijd wakker geworden en mijn ogen zijn ook ontzettend goed;
5) Ja, allemaal. Dit komt doordat je zelf helemaal verkrampt en je lichaam verzuurt raakt, doordat je te weinig CO2 hebt om zuurstof in je lichaam op te nemen. Er dwarrelt genoeg zuurstof in je lichaam rond (te veel zelfs misschien), maar doordat je te veel CO2 uitademt wordt dit niet opgenomen in je lichaam. Bij mij kwamen de krampen/spierpijnen overigens ook, doordat ik continu mijn evenwicht moest bewaren. Je zult er versteld van staan hoeveel spieren je daarbij gebruikt!;
6) Ja, winkels en andere gebouwen zijn een ramp vanwege de Tl-verlichting. Kan erg slecht tegen licht. Dit komt voor bij zowel evenwichtsstoornis als CHV. Evenals slechts tegen geluiden kunnen. Dagjes uit zie ik ook tegenop. Dat de klachten dan erger worden komt doordat je je er druk om gaat maken en heel erg oplettend wordt; de welbekende vicieuze cirkel. Toch hoor je ook veel dat CHV klachten juist minder worden als je dagjes uitgaat en dus dingen doe die je leuk vindt. Bij mij is dit helaas niet het geval, doordat de oorzaak bij mij ergens anders ligt. Bij jou verminderen de klachten dan dus ook niet als ik het goed begrijp? Ben je überhaupt nog weleens klachtenvrij?
7) Ja, ik lig en zit het liefst met mijn hoofd ondersteund;
8) JA! Dit heb ik heel erg. Eigenlijk iedere dag wel. Of ze zijn zo licht dat ik ze bijna niet voel of ze zijn loodzwaard. Het voelt een beetje alsof ik zweef, zeg maar. Soms lijkt het net of dat ik op mijn knieën loop, of zo. Heel apart. Alsof ik mijn benen niet meer helemaal zelf aanstuur, al doen ze toch wel wat ik wil. Ik heb ook heel veel gehad dat het leek alsof ik opsteeg van de grond. Heb je dat weleens?;
9) Ja ook dit heb ik, maar dat is bij een evenwichtsstoornis heel normaal. Bij CHV trouwens ook. Als je jezelf druk maakt wordt je ademhaling vaak onregelmatiger; of sneller, of je houdt hem juist meer in. Dit kan voor duizeligheid zorgen. Het kan trouwens ook komen, doordat je een lagere bloeddruk hebt?
10) Deze klachten herken ik allemaal. Val je ook af? Ik inmiddels niet meer, maar had de eerste paar maanden wel ontzettend veel honger. Ondanks dat ik me megaslecht voelde en het idee had dat ik het nieuwe jaar niet meer zou halen, wat normaal niet echt eetlustopwekkend is, at ik alles wat los en vast zat. Ik ben de eerste maanden ook niet alleen thuis geweest en had de puf niet om iets aan mijn uiterlijk te doen, tenzij het echt moest. Het maakte me ook echt niets meer uit. Doemscenario's natuurlijk ook en vanzelfsprekend dat je daar neerslachtig van wordt.

Ik heb maandenlang aan de Oxazepam gezeten, maar was er op een gegeven moment helemaal klaar mee. Toen ik er mee stopte werd het in eerste instantie erger, maar vervolgens juist iets minder allemaal. Gek genoeg gaf het me juist rust toen ik ermee gestopt was. Ik was eerst zo gefixeerd op de tijden waarop ik iets in kon nemen, omdat ik dan weer rustig zou worden. Gekke was dat de klachten helemaal niet verminderde daardoor, ik werd er alleen wat rustiger en positiever door.

Wat betreft het blowen. Ik snap heel goed dat er vaak gezegd wordt dat dit de oorzaak is. Je zal dit zelf ook regelmatig op internet gelezen hebben. Drugs en met name XTC en blowen zorgen heel vaak voor paniek/angststoornissen en psychoses!! Vooral als je hier al gevoelig voor bent. Ik ken drie mensen die voorheen in de vriendengroep van mijn vriend zaten, waarvan eentje al jaren in een inrichting zit (is nu 27 jaar), omdat hij door het blowen helemaal de weg is kwijtgeraakt. Een ander is er psychotisch door geworden op +/- 18 jarige leeftijd. Slikt hier medicijnen voor en is natuurlijk gestopt met alle drugs en zo is het goed te doen voor hem. Al is hij wel altijd in de weer met zijn gezondheid/medicatie/persoonlijkheidsveranderingen. Zijn broer heeft ook een psychose gehad na het blowen, maar vond zelf dat het niet daaraan lag en blowt dus nog vrolijk door. Ik wil hiermee niet zeggen dat blowen bij jou de oorzaak is, maar het zou heel goed een bijdrage kunnen leveren! Ikzelf heb overigens ook meerdere malen geblowd, maar kan niet snappen dat mensen daaraan verslaafd raken. Ik word er namelijk ook ontzettend onrustig van, in plaats van rustig. Maar dat komt waarschijnlijk ook doordat ik het niet dagelijks deed en ik dus ook echt heel dom en sloom werd;)Sowieso is blowen ook heel slecht voor je ademhaling. Je zou eens kunnen proberen te stoppen en kijken of dit iets verandert? Heb je dat weleens gedaan? En dan natuurlijk wel langer dan een weekje. De ontwenningsperiode voorbij;)

Nou, ik hoop dat je hier iets aan hebt en als je nog vragen hebt hoor ik die graag!

[Floris de Vos]

Hallo allemaal,

Mijn naam is Floris, 21 jaar en ik heb sinds een paar maanden geleden ook last van paniekaanvallen. Ik hoop door mijn verhaal te vertellen dat er mensen zijn die dingen herkennen en hier over mee kunnen praten.

Het begon in januari toen ik rustig muziek aan het luisteren was. Ik kreeg pijnsteekjes vanuit mijn hart. Normaal trek ik mij daar niet zoveel van aan, maar de pijn hield niet op. Ik ging even naar beneden om een glas water te drinken en toen ik de trap af liep kreeg ik een klap vanuit mijn hart die ik door heel mijn lichaam voelde. Ik voelde tintelingen naar mijn armen gaan. Ik schrok hier heel erg van en belde de ambulance. Ondertussen spookte er allemaal enge gedachtes door mijn hoofd heen wat het kon wezen. Toen de ambulance er was deed ik mijn verhaal en ze hadden mijn hartslag gemeten. Alles was prima en er werd uitgelegd dat het een paniekaanval was. De weken erna had ik er nog een aantal gehad maar ik kon mij goed kalm houden. Ik begon weer met sporten en ik kreeg het gevoel dat het helemaal over was. Daardoor pakte ik onbewust weer alles op wat ik eerst ook deed. Daardoor kwam het een aantal weken dubbel zo erg terug. Ik was aan het werk en ik voelde het opkomen. Ik bleef rustig tot dat ik merkte dat ik heel andere symptomen voelde. Ik kreeg een heel erg kloppend gevoel bij mijn hart (niet de hartslag zelf) en mijn hart ging daardoor ook tekeer. Omdat het zo anders was dan de vorige keer raakte ik weer in paniek. Ik bleef er vanaf toen meer last van houden en had het gevoel dat het heftiger terug was gekomen. De weken erna ging het steeds iets wat beter maar nog niet geweldig. Ik had in de tussentijd een hartfilmpje laten maken in het ziekenhuis. Hier was niks op de zien. Omdat ik vorige week jarig was besloot ik om met vrienden weer eens uit te gaan met als motto " je moet het niet heel je leven laten beheersen". Die avond ging goed. Ik had wat gedronken (niet te veel) en ging rond 3:00 richting een vriend om bij hem te slapen. De volgende dag gingen we met z'n alle ergens wat eten. Ik voelde me van te voren al niet zo goed. We stapte uit de trein en opeens voelde ik me raar worden. Ik kreeg een extreem erge druk op mijn borst en werd licht in mijn hoofd. De weken ervoor was ik steeds bezig met het uitsluiten dat er iets mis was met mijn hart. Ik bleef daar erg bang voor. Vooral omdat de klachten ook steeds daar zaten. Omdat alles zo erg leek of ik een hartaanval kreeg raakte ik in paniek. Ik probeerde rustig te blijven maar de druk op mijn borst werd zo groot dat ik niet rustig kon blijven. Mijn hart ging als een gek tekeer. We zijn toen naar het NS personeel gegaan en die hadden een ambulance gebeld. 30 min in horror omdat het gevoel niet wegging en ik steeds het gevoel kreeg dat ik weg ging vallen. Uiteindelijk kwam de ambulance en de man nam me mee naar de wagen. Daar wist hij eigenlijk al metteen zeker dat het weer een paniekaanval is geweest. We hadden nog wel een hartfilmpje gemaakt voor de zekerheid, maar hier was natuurlijk weer niks raars op te zien. Ik kreeg het gevoel dat ik gek werd. Elke keer kreeg ik het gevoel alsof ik dood ging en er was elke keer niks aan de hand. De man had mij wel valdispert rust aanbevolen. Dat heb ik toen ook metteen gekocht toen ik thuis was. De dagen erna (deze week) ben ik toch maar weer naar stage gegaan maar eigenlijk ging dat niet. Vandaag heb ik de hele dag het gevoel gehad dat ik flauw viel. Ik werd duizelig en kreeg een soort onwerkelijk gevoel. Ook kreeg ik een soort gevoelloosheid en soms een vertraagd zichtsvermogen ( niet dat het wazig werd maar meer dat dingen er anders uit gingen zien, moeilijk uit te leggen). Ik blijf nu toch maar even een paar daagjes thuis om m'n lichaam maar wat rust te geven. Mentaal is het soms erg zwaar omdat ik elke keer tegen mezelf moet zeggen dat er niks aan de hand is wel dat mijn lichaam heel anders aangeeft. Ik ga vanaf volgende week wel een soort training doen via paniekaanvalvrij.nl Ik hoop er hier door voorgoed af te komen. Voor dat ik dit kreeg had ik nooit verwacht dat je je zo kon voelen. Daarom is het voor andere mensen ook moeilijk om je te begrijpen. Omdat ze niet snappen hoe het voelt.

[Caplysander]

Beste Floris,

Ik herken mezelf in heel veel van de dingen die je beschrijft, ik heb er inmiddels bijna 3 jaar last van en heb nog steeds elke dag de neiging om de ambulance te bellen.

Ik heb nog nooit via deze site iets geprobeerd, maar ik merk dat bij mij psychosomatische fysiotherapie op regelmatige basis het beste werkt (Ja ondanks dat ik dagelijks last heb van angst en paniek merk ik toch een hele vooruitgang. Eerst Was het nog veel erger )

Ik zal meteen over mij vertellen, ik ben Lisanne en 24 jaar. Mijn angst begon eigenlijk al veel eerder, ik heb me altijd te veel druk gemaakt over de dood en toen ik 19 Was Had ik mn eerste paniekaanval. Daar heb ik een week lang angst en hyperventilatie van gehad. Vervolgens ging alles goed tot oud en nieuw 2 jaar terug. Ik moest rond 6 uur van een industrie terein naar het trein station lopen en voelde een onheilspellend gevoel hier over, daarom vroeg ik of iemand me weg kon brengen. Toen ik eenmaal in de trein zat ging het mis, ik voelde zo'n intens euforisch gevoel en een rare soort "draai" in mijn zicht waardoor ik dacht dat ik een hersenbloeding oid had. Ik rende naar de machinist en klopte als een gek aan voor hulp. De conductrice ging bij me zitten en ondersteunde me, ze dacht dat ik gedrogeerd was. Toen ik thuis Was kon ik niet slapen en ging bij mn moeder in bed liggen omdat alles zo eng Was opeens. De 2 maanden hierna had ik voornamelijk intense druk op mn nek, hoofdpijn en een onwerkelijk gevoel wat ik maar aannam als na weeën van de drogering. Het ging een paar weken goed tot ik op vakantie ging naar dubai, waar ik opeens hetzelfde gevoel weer kreeg en me als een gek naar het hotel verplaatste. Ik ging in een zakje in en uit ademen om me rustig te krijgemaar ik ben sinds 24 april 2014 geen enkel moment meer rustig geweest. Het gaat met ups en downs en ik kijk erg uit naar de zomer omdat het dan iets minder is, ook heb ik overdag minder last er van want ik ben altijd bang om te gaan slapen. Ik heb alle denkbare therapieën gehad en ook medicatie, maar ik krijg dus alleen maar rust van de psychosomatische fysiotherapie. Mijn dagen zijn een hel, en vooral het laatste half jaar omdat ik toen ook nog eens de diagnose ms kreeg waardoor ik nog veel meer in mn lichaam voel en me nog veel kwetsbaarder voel.
Mijn angst gerelateerde klachten zijn op dagelijkse basis: Duizelingen, wazig zicht, oorsuizen, niet meer kunnen ruiken, tintelingen, spanningshoofdpijn, spierpijn, chronische hyperventilatie, slechte balans, moeite met focus, altijd nerveus, paniekaanvallen, steken in het lichaam, darm problemen, hoog gevoeligheid, overdreven angst voor de dood.

Vooral nu ik lichamelijk ook zo slecht ben is het heel moeilijk om er door te komen, ik kan op geen van beide goed focussen en ze versterken elkaar.

Ik heb het echt heel heel zwaar en probeer zo positief mogelijk te blijven maar het is best lastig dat ik op mn 24ste al met zoveel te maken heb, ik moet juist deze jaren benutten voor mijn toekomst maar dat kan ik niet.

Gelukkig heb ik geweldige mensen om me heen, en daar focus ik me dan ook zoveel mogelijk op.

Ik zou trouwens ook wel met mensen via whatsapp of in het echt hier over willen praten.

[Panda94]

Hoi allemaal,

Ja, hier nog iemand met een paniekstoornis. Hoe vervelend het ook is, het is fijn om te weten dat je niet de enige bent en er vanaf kan komen. Ik ben E, 21 jaar (ik vertel even niet mijn echte naam, maar mocht iemand contact willen dan hoor ik dat graag). Hieronder vertel ik mijn verhaal. Mocht je liever alleen de tips willen, deze zijn te vinden onder mijn verhaal.

Verhaal

Ik zat al bij een psycholoog om mijn pestverleden te verwerken en mijn eerdere duizeligheidsklachten te verminderen. Ik heb uiteindelijk een EMDR sessie gehad en die viel bij mij heel zwaar, daarna heeft mijn lichaam stop gezegd. Ik ben vijf a zes jaar lang te hard doorgelopen met lichamelijke klachten en twijfels over van alles. Ik wilde doorgaan met mijn opleidingen en niemand + mijzelf teleurstellen. Ik had erg last van faalangst en om dat de verminderen ben ik bij een andere psycholoog een zelfbeeldcursus gaan volgen.

Half januari kwam ik van school en ging ik naar mijn bijbaantje toe. Hier werd ik helemaal niet lekker. Ik werd moe, duizelig en het leek net of mijn lichaam het begaf. Ik weet niet hoe ik het gedaan heb, maar ik ben naar huis gefietst. Eenmaal thuis was ik alleen maar moe, duizelig en had ik een geheel onwerkelijk gevoel. Ik durfde amper van de bank af en al helemaal niet naar buiten toe. Ja ik had meteen last van straatvrees.
Met mijn moeder fietste ik in het begin samen naar de psycholoog. Daar werd mij de opdracht gegeven om toch weer kleine stappen te zetten en bijvoorbeeld te starten met 20 meter naar buiten lopen en zo verder op te bouwen. Wel op geleiden van mijn klachten en wat goed voelt. Daarnaast hanteerde we samen een boek ''protocollaire behandeling van patiënten met een paniekstoornis met of zonder agorafobie''. Uit dit boek moest ik oefeningen doen om mijn klachten op te roepen. Na een oefening moest ik meteen opschrijven hoe angstig ik was, in hoeverre het leek op een paniekaanval en wat ik dacht + er gebeurde. De oefeningen waren:

1. Eén minuut rondjes draaien (rustig staand of zittend op een bureaustoel). Hier word je duizelig van.
2. Eén minuut snel ademhalen (staand). Dit lijkt op een hyperventilatie. Kan ook opgeroepen worden om rustig door een rietje te ademen, maar die hoefde ik uiteindelijk niet te doen.
3. 30 seconden hoofdschudden. Ook om de duizeligheid op te roepen.
4. Eén minuut rennen. Ik vond het eng om mij in te spannen. Dus ik moest hier binnen mee starten, daarna steeds langer rennen en kijken of ik dit ook buiten kon uitvoeren. Eerst rende ik een blokje om buiten en uiteindelijk liep ik hard met een schema van 2 minuten rennen en 2 minuten lopen (dat uiteindelijk 3-4x).

Ook moest ik een schema invullen wanneer de paniekaanvallen plaatsvinden, hoelang ze duren, hoe eng ik hem vond, of ik hem aan zag komen en van welke klachten er spraken was. Uiteindelijk wist je waarbij ze optraden en zag je ook dat ze minder werden bij het herhalen van bepaalde situaties.

Met de zelfbeeldcursus moet ik alle positieve en negatieve dingen opschrijven. Eerst gaven we aandacht aan het positieve. Wat kan ik, wat heb ik bereikt/wat bereik ik (in het verleden, maar ook nu met mijn ziekte). Daarna moest ik alle negatieve dingen opschrijven en aangeven hoe ik hiermee omga en er een positieve draai aangeven.
Bijvoorbeeld: Ik was goed bezig en ging naar buiten toe om een wandeling te maken, zodat mijn straatvrees en paniekaanvallen minder werden. Ineens kreeg ik een aanval, werd niet goed en dacht dat ik dood zou gaan. Ik wilde eigenlijk meteen naar huis lopen. Ik dacht op dat moment: ''dit komt niet meer goed''. Maar ik heb mij hier niet aan toe gegeven en heb mijn hele wandeling afgemaakt. Dus ik ben een doorzetter.
Uiteindelijk werd ik veel vrolijker en zelfverzekerder en durfde ik nog meer/sneller grenzen te verleggen. Dit kwam doordat ik alle positieve dingen en eigenschappen van mij heb leren kennen. Als ik mij negatief voelde en er kwam een paniekaanval op, dan kon ik veel sneller rust vinden in positieve en leuke dingen.

Door de oefeningen te doen en stappen te zetten (alleen of met hulp van familie/vrienden en kennissen) voelde ik mij steeds beter en durfde ik steeds meer. Uiteindelijk voelde mijn buurt weer veilig aan, dus ging ik mijn grenzen verleggen om weer een andere buurt te verkennen (enz.). Ook durfde ik niet meer met het OV te gaan. Dus dit moest ik ook weer opbouwen. Eerst nam ik 1 halte de bus en zo ging ik steeds verder tot aan het centraal station. Daarna was de trein aan de beurt. Hier ben ik nog mee bezig, maar ik ben 2x met iemand samen met de trein geweest en moet dit weer rustig uitbreiden.

Uiteindelijk voelde ik mij veilig in het gebied waar mijn bijbaantje is. Dus begon ik ook daar met opbouwen. Eerst liep ik alleen de winkel door, daarna een kop koffie, daarna even werken en uiteindelijk steeds langer/vaker (op basis van mijn klachten). Ook dit ben ik aan het uitbreiden, maar gelukkig denkt mijn werk goed mee. Ik mag komen en gaan wanneer ik wil en werk op therapeutische basis (boventallig). Over 2 werken heb ik 3 vaste dagen dat ik boventallig werk en dan kijk ik of vaste dagen mij lukken en ik het uiteindelijk weer zelf aankan als een vaste medewerker. Hierbij wil ik dus vooral mee geven bouw dit ook rustig op en houd goed contact met je baas. Zo kan je samen je grenzen bewaken.

Nu zit ik zelf even in een dipje, maar dat hoort erbij. Het is belangrijk om te weten dat het allemaal in een stijgende lijn steeds beter wordt. Een dipje hoort erbij. Al een anderhalve week heb ik weer last van paniekaanvallen. Ik ben weer duizelig, heb de hele tijd een onwerkelijk gevoel, last van huilbuien en ervaar veel minder de positieve/plezierige dingen. Dit zorgt ervoor dat ik negatieve gedachtes krijg, zoals: ik kan niets meer, ik wil er niet meer zijn, de toekomst ziet er somber uit ect. Dit lokt die angst/paniek en verdriet op. Ondanks deze dip ben ik wel doorgegaan met mijn grenzen te verleggen.
Ik ben vandaag bij mijn psycholoog geweest en die heeft mij het volgende gezegd:
Als je duizelig-/onwerkelijkheid ervaart doe je het volgende --> gebruik dit zinnetje als een mantra: Ik heb dit nu, maar ik weet wat ik moet doen. Daarnaast kan de de gedachten erbij betrekken: Ik kan namelijk doorgaan met mijn activiteit: piano, creativiteit, spelletjes avonden, grenzen verleggen ect. Ookal voel ik mij rot ik kan een heleboel dingen prima doen! (En ja dan komt dat goede gevoel ook wel weer terug). En vooral geef jezelf elke dag een pluim over de dingen die je goed hebt gedaan.
Hier ga ik nu mee verder. Daarnaast, omdat ik mij elke keer open stel kom ik steeds meer in contact met mensen die ook paniekaanvallen hebben gehad of mensen kennen die dat gehad heeft. Iemand vertelde mij dat er een lotgenoten groep is en dit wil ik ook gaan proberen. Toevallig was ik op internet aan het zoeken naar nog meer van dat soort groepen en kwam op dit forum terecht. En er staan hier hele goede tips op. Ook fijn dat iedereen zijn verhaal met elkaar deelt en je zo merkt dat je niet alleen bent. Daarom dacht ik misschien helpt mijn verhaal ook anderen mensen.

Daarnaast zijn we erachter gekomen dat mijn paniekaanvallen een lichamelijke reactie zijn op mijn 5 jaar dingen doen die ik eigenlijk niet leuk vond, maar moest doen van mijzelf (en ik dacht anderen). Mijn lichaam zegt nu dat ik even moet stoppen en stil moet staan bij de dingen die ik echt leuk vind en zou willen doen. Ik moest ook stoppen met mijn opleiding. Eerst wilde ik hier in september mee starten, maar ik heb besloten om nu eerst verder te zoeken met een coach en te kijken wat echt bij mij en mijn ontdekte kwaliteiten past. Ik ga nu hiermee aan de slag en op weg naar een leuke toekomst.

Mijn grootste tips zet ik hieronder op een rijtje, mochten mensen misschien alleen dit willen lezen:

- Stel je open en praat met anderen, ga bv. meteen naar een psycholoog toe en blijf niet thuis zitten. Doordat ik mij zo open stel, krijg ik zoveel hulp van anderen. Mijn familie en vrienden weten alles van mijn situatie en kunnen mij daarom alleen maar goed te hulp schieten (ook ik mijn dipjes). Ook is het fijn om te weten dat je er niet alleen voor staat en anderen kunnen zeggen dat je de goede richting opgaat. En mensen stellen zich open voor hun verhaal/ervaringen. Ik hoor ook ineens dat naasten paniekstoornissen hebben gehad of iemand kennen met een paniekstoornis. Zij komen dan ook vaak met goede tips en verhalen, waar je weer dingen uit kunt halen.
Ook door het open stellen op werk kan ik daar op mijn eigen tempo weer starten en weten zij waar ze rekening mee moeten houden. Dit geeft ook veel rust.
- Ga niet stil zitten, maar doe iets. Ook al is het lezen, de afwas, een blokje om lopen: laat je hoofd weten dat je gewoon dingen kan doen met klachten. Uiteindelijk zul je merken dat de klachten steeds minder worden en je kunt trots zijn op je zelf dat je weer iets hebt overwonnen. Hierbij hoort het volgende punt.
- Doe rustig aan en verleg je grenzen, wanneer jij denkt dat iets goed is om te doen. Ja het is goed om je grenzen te leggen. Als je niet naar buiten durft, breid dan eerst activiteiten in het huis uit. Loop daarna een keer een blokje om en als dat goed gaat breid je alles rustig uit. Ga niet te snel, want dan heb je kans op een terugval (ja die heb ik ook gehad). Doe alles op geleiden van spanning, als je het even te eng vind doe het niet! Een beetje spanning is natuurlijk niet erg. En als je misschien een keer naar de stad bent geweest, maar je durft het nu niet door te veel spanning, probeer het dan op een ander moment opnieuw. Niks moet, het mag! Neem echt je tijd en heb je even een dipje, dat is niet erg. Het hoeft niet altijd in een stijgende lijn te gaan.
- Schrijf de positieve dingen op die je gedaan hebt op een dag en geef jezelf elke dag een pluim. Zo zul je zien hoe goed je eigenlijk wel niet bent bezig geweest en wat je allemaal al wel niet bereikt hebt. Dit kan de zelfverzekerdheid een flinke boost geven, waardoor de spanning steeds meer afneemt en jij meer aandurft. Ook hierdoor vind je de dingen die jij echt leuk vind om te doen. Hier kan je je ontspanning uit halen. Hier hoort het volgende punt ook bij:
- Weet dus ook dat je hier (achteraf) hele positieve dingen uit kan halen. Misschien voelt het nu niet zo, maar je wordt sterker dan ooit. Je leert jezelf en je lichaam nog beter kennen en kan straks veel meer aan. Wellicht ontdek je net als ik je positieve eigenschappen, dingen die je leuk vind en echt wilt doen en kun je juist hiermee aan de slag. Later komen de minder leuke dingen er weer bij, maar die kan je dan beter opvangen, omdat je weet waar je, je ontspanning uit kunt halen.
- Eten en drinkenJa ik ben gestopt met koffie drinken en dat helpt. Maar verder blijf ik gewoon genieten van een kop (groene) thee en een boterham met chocopasta. Eet inderdaad gevarieerd en gezond, maar ik heb net zoals andere hier, sluit niet alles buiten.

Wellicht heb ik nog meer tips in mijn verhaal genoemd of ben ik die zelf even vergeten. Maar voor mij waren dit de belangrijkste.

Ik wens iedereen het allerbeste! En hopelijk komen jullie er snel weer boven op. Ik ga er in ieder geval voor. En mochten er mensen vragen hebben of willen praten, dan hoor ik dat graag! (Sorry voor spelfouten en kromme zinnen. Ik heb even geen trek meer om alles terug te lezen).

- E